Dağlık Frigya Gezisi Bölüm-1 | Hayat40tansonra

Dağlık Frigya

Frigya Vadisi; Sanırım bugüne kadar yaptığım en güzel, en keyifli ve bir o kadar da maceralı gezilerden birisiydi. Ben yazılarımda gezdiğim yerlerin tarihinden ziyade gitmek isteyen arkadaşlıklar için kolaylıkları anlatmayı tercih ediyorum. Bu sefer izninizle çok az tarih, her zamankinden biraz fazla ulaşım konusundan bahsedeceğim. Çünkü buranın tarihinden kaynaklı genel yapısı ile ulaşım konusu ilk defa gidecekler için gerçekten çok önemli. Bu konuda size yardımcı olacak kaynaklar kısıtlı yada bilgiler çok parça parça. Bu yüzden de geziye rehber eşliğinde gitmiyorsanız ve benim gibi amatör bir gezginseniz zorlanma ve macera yaşama ihtimaliniz yüksek:)

Önce biraz genel yapıdan bahsedelim. Ben açıkçası Frigya denilen yeri Midas Anıtı (Yazılıkaya) denilen yer ve çevresinden ibaret sanıyordum. Ama öyle değilmiş:) Sizlere harita görselleri eşliğinde bu konuyu biraz açayım.  

İlk bilmemiz gereken; Frig vadisi denilen yer ağırlıklı Eskişehir sınırları içinde olmakla beraber, Kütahya ve Afyon illerini de kapsıyor. Ve resmi kaynaklarda Dağlık Frigya olarak adlandırılıyor. 

İlçeler arası noktalar sadece yol güzergahını göstermek için

Görseli biraz açıklamak gerekirse, Dağlık Frigya Bölgesi; Kuzeyde Eskişehir Gökçekısık Köyü, doğuda Seyitgazi ilçesi, güneyde Afyon İhsaniye İlçesi ve batıda Kütahya Sabuncupınar Köyüne kadar uzanıyor. Bu bölge aynı zamanda Friglerin siyasi ve kültürel alanda en güçlü oldukları dönemde yoğun olarak yaşadıkları ve en kutsal saydıkları bölge olarak adlandırılıyor.

İkinci olarak; Frig Medeniyetinin başlıca yaşam merkezleri olarak kabul edilen yerler var;

En Önemli Yerleşim Yerleri

Gordion (Yassıhöyük/Polatlı) Friglerin siyasi başkenti, Pessinus (Ballıhisar, Sivrihisar) ticaret merkezi ve Midas (Yazılıkaya) dini merkezi olarak kabul ediliyor.

Ve son olarak bilmemiz gereken ise; Frig Yolu.  Bununla ilgili çok ciddi çalışmalar yapılmış ve neticesinde aşağıda görselini verdiğim ve frigyolu.com sitesinden alıntı yapmış olduğum Frig Yolu oluşturulmuş.

Kaynak: frigyolu.com

Bu 3 ana rotanın en büyük özelliği kesişme noktasının Midas Şehri (Yazılıkaya) olması.

Kaynak: frigyolu.com

Rotalar için ilk zamanlar kırmızı-beyaz renkli boyalar ile uluslararası işaretlemeler yapılmış, ayrıca 109 direk ve 217 adette yön levhası ile yürüyüş yada bisiklet turu yapacaklara bilgilendirme yapılmış. Ancak yine benim gördüğüm birçok yerde ki bilgilendirme panoları parçalanmış. Sadece yönlendirme levhalarını dikkatli olursanız görebiliyorsunuz. 

Bu biraz uzun ama aslında can alıcı bilgilendirme sonrası, gelelim önemli kısımlara; Bu geziyi eğer Frig Yolunun tamamını kapsayacak şekilde yapmak niyetinde iseniz kesinlikle bir gün size yetmeyecektir. Hatta günler bile yetmeyecektir. İster araba ile ister yürüyüş veya bisiklet ile:) 

Eğer niyetiniz trekking/hiking veya bisiklet ile bu turu parça parça yapmak ise size en önemli tavsiyem Via Eurasia isimli uygulamayı kesinlikle kullanmanız. Bu proje ve telefon  uygulaması Avrupa Birliği tarafından finanse edilmekte ve sürekli güncel tutulmakta. Aşağıya bununla ilgili bir görsel bırakıyorum. Unutmadan bu uygulama başka antik şehir yürüyüş parkurlarını da kapsayan bir uygulama.

Via Eurasia

Artık gelelim benim 2 Şubat 2021 tarihinde yaptığım, yapmaya çalıştığım geziye:) Ben geziyi günübirlik ama 2 etap olarak, öğleden önce ve sonra olarak planladım. Yola Eskişehir'den çıkacak, ilk etabı en geç 13.00'a kadar bitirecek, sonrasında daha az zamanımı alacağını düşündüğüm ikinci etabı tamamlayarak Eskişehir'e geri dönecektim. Aşağı bununla ilgili de bir görsel bırakıyorum. 

Etap-1

Etap-2 (Etap-1'in batısında ve aralarında yaklaşık 30 km mesafe var)

Yukarıda görsellerini paylaştığım her iki harita iddia ediyorum sizin için hem en verimli hemde en az zaman kaybı yaşatacak rotalardır. İlk olarak Dağlık Frigya Vadisinde görülmeye değer en güzel yerler bu rotalar üzerinde olup, sırası ile takip edildiğinde (geldiğiniz yere göre tersten de yapabilirsiniz.) zaman açısından da en verimli rotalar olacaktır.

Gelelim detaylara. Diğer birçok yazımda olduğu gibi yazının bu kısmından sonrasını madde madde olarak anlatacağım. 

ETAP-1

Seyitgazi ilçesini güney yönlü çıktıktan yaklaşık 10 dk. sonra ilk kahverengi tabela (Yazılıkaya-Midas Şehri) sizi karşılıyor ve soldan ayrılarak biraz bozuk bir yoldan devam ediyorsunuz. İlk bilmeniz gereken hedefimiz olan Gerdekkaya Mezar Anıtı'na gelene kadar yolda onlarca birbirine benzer tarihi yapı göreceğiniz. Buralarda durmanıza gerek yok yoksa gezinizin bitme ihtimali yok:) 

Gerdekkaya Mezar Anıtı: 

Gerdekkaya Anıt Mezarı

Buradaki yapıların tamamına yakını birbirine çok benziyor. En bariz farkları kiminin kale olması kiminin ise anıt mezar olması. Ve bunlardan bazılarının öne çıkmasının, listeye girmesinin tek sebebi ise, bu yapıların kral veya üst düzey yönetici olarak tabir edeceğimiz topluluğa ait olduğunu gösteren simgeler. Dediğim gibi bunun haricinde tamamı birbirine çok benziyor.

Gerdekkaya Anıt Mezarı

Gerdekkaya Mezar Anıtı giriş kısmının devamında 2 farklı kapıdan girilen mezar odası var. Çok büyük değil ama Anıtsal giriş kısmı ilgi çekici. Anıtın yanında ki kaya kütlesi de son derece ilgi çekici ve buradan devam eden yol sizi Kümbet Köyüne ulaştırıyor.

Mezar Odalar

Burası ile ilginç olan ve belirtmek istediğim husus ise ana yoldan anıta kadar olan patika yoldaki kum:) Biz gelmeden önceki günlerde yağan kar ve yağmur sonrası daha da ilginç bir hal almış. Kuma saplanma gibi bir durum söz konusu değil ama kumun üzerinde sanki buzlu yolda gider gibi kayıyorsunuz:) O yüzden siz siz olun sakın sürat yapmaya kalkmayın. Yağmur yağdığında daha da tehlikeli olacağını düşünüyorum. Eğer böyle bir hava şartına denk gelirseniz, aracınızı ana yolda emniyetli bir yere bırakıp yürümenizi tavsiye derim. En fazla 20 dakikalık yürüme mesafesinde.

Ana Yol ile Anıt Mezar Arasındaki Yol

Diğer ilginç ve üzücü olan ise diğer tüm yerlerde göreceğiniz gibi buranın içerisinde de bize özgü olan duvar yazıları, yakılan ateşler sonrası kararan duvarları gömeniz mümkün. Gezeceğiniz hiçbir yer koruma altında değil, yani herhangi bir kontrollü giriş çıkışı, güvenlikçisi yok. Sanırım bundan dolayı da hor ve şuursuzca kullanılan yerler olmuş yıllarca.

Burada geçireceğiniz zaman tahminimce 30-45 dakika arası olacaktır.

Pişmiş Kale: 

Pişmiş Kale - Araba ile Yaklaşabildiğim Son Nokta

Buraya gelmeden önce göreceğiniz ilk "kale" tabelası Gökgöz Kalesi. Anladığım kadarıyla Pişmiş Kale ana savunma kalesi ve Gökgöz Kale'de bunun öncü karakolu. Her iki kale ile bölgede ki diğer kalelerin esas amacı Midas Şehrini korumak. Her ikisine de aynı yolu kullanarak gidiyorsunuz. Tabi gidebilirseniz:)

Gerdekkaya Anıt Mezarından çıktıktan yaklaşık 5 dk. sonra sola ayrım tabelası var. Yol ilk başta çamurlu gibi görünse de asıl problem kesici tarzda taşlarla kaplı ve çok dar olması. Yol ayrımından sonra tahminim yaklaşık 10 km. mesafe gitmeniz gerekiyor. Biz kelle koltukta yaklaşık 3-4 kilometrelik kısmını gittik ama yoldaki taşların iyice artması ve derin çukurların buna eşlik etmesi geri dönmemize sebep oldu. Lastiğimizin kesilmemiş olması da inanın mucize:) Bu yolu ya arazi aracı ile (bunda da sıkıntı yaşayabilirsiniz) yada yaya olarak gitme şansınız var. Mevsim bahar yada yaz da olsa o taşlar ciddi problem çıkarabilecek tarzda. Tabi bu yolu yayan olarak hem gitmek hemde dönmek ciddi bir zaman alacağı için uzaktan fotoğraflamakla yetinip yolumuza devam ettik.

Küçük Yazılıkaya Anıtı:

Küçük Yazılıkaya Anıtı

Pişmiş Kale yol ayrımının hemen ilerisinde ve çaprazında kalan bu anıt, ana yoldan yaklaşık 150 metre ileride ve araba ile gitme imkanı yok. O yüzden arabanızı ana yol üzerinde bırakarak yürümeniz gerekiyor. Burası ve tüm diğer yerlerde gördüğüm, tanıtım tabelalarının parçalandığı, anıtlarda ki ışıklandırma sistemlerinin ortadan kaybolduğu. Ve anladığım kadarıyla buralarla uzun zamandır hiç ilgilenilmediği. Günümüze ulaşan en sağlam anıtsal fasadlardan (bir yapının görünen ön yüzü) biri olduğu da resmi kaynaklarda yazıyor. Anıt üzerinde yazılar mevcut ancak bugüne kadar henüz çözülememiş.

Küçük Yazılıkaya Anıtı

Burada geçireceğiniz zaman 15 dakikayı geçmeyecektir.

Midas Şehri (Yazılıkaya):

Midas Anıtı

Gelelim Dağlık Frigya Vadisinin en önemli yerine, Friglerin dini merkezi Midas Şehrine. Burası sadece anıttan ibaret bir yer değil. Burası aslında bir şehir ve bununla ilgili aşağıya bir görsel bırakıp kısaca anlatmaya başlıyorum. Biz burada yaklaşık 2 saat kalıp, 15.000 adım attık ve 2 kere de kaybolduk:)

Midas Şehri

15.000 adımlık yürüyüşümüzün başlangıç noktası Han Belediyesi Yazılıkaya Kültür Merkezi. Aslında köye girişte tabelalar sizi bir otoparka yönlendiriyor. Ama buraya park etmemenizde fayda var. Çünkü burası ile Kültür Merkezi arası biraz mesafe var. Her ne kadar güzel bir köy içerisinden geçecek olsanız da uzun bir yürüyüş sizi bekliyor olacağı için Kültür Merkezine kadar araba ile gitmenizde fayda var. 

Kültür Merkezi

Kültür Merkezinde kimse olmasa bile size yardımcı olacak yöre halkından birileri mutlaka çevrede olacaktır. Gerçi benim anlatımım sonrası pek yardıma ihtiyacınız olmayacak:)

1- Midas Anıtı:

Kültür merkezi karşısında bütün heybeti ile sizi Anıt karşılayacak. Bu Anıt Frig kaya fasadlarının en görkemli olanı.

Anıtın ebatlarını daha iyi anlamanız için aşağıya başka bir görsel daha bırakıyorum. Fotoğrafta benim durduğum yer (boyum 178 cm) dini törenler esnasında tanrıça Matar'ın heykelinin yerleştirildiği en kutsal yer:) Anlamını bilmeden poz verdiğim bir yerdi.

Midas Anıtı

Üzerinde farklı yerlerde bir takım yazılar var. Ancak bunlarda henüz tam olarak çözülememiş.

2- Kırkgöz Kayalığı:

Kırkgöz Kayalığı

Anıtın hemen yanında yer alan kayalığın 20 yıl öncesine kadar faal olarak kullanıldığı yönünde bilgiler var ama ne kadar doğru bilemiyorum. Burası zamanının yerleşim yeri ve günümüzdeki apartmanların belki de ilk örneklerinden:)

Bu kayalığın ilginç yanlarından birisi de farklı noktalardan baktığınızda insan yüzüne ve koç yüzü/ boynuzuna benzettiğiniz şekiller.

İnsan Yüzüne benzeyen kaya

Farklı Açıdan Koç Boynuz ve Yüzüne Benzeyen Kaya

3- Frig Su Sarnıcı:

Frig Su Sarnıcı

İleride daha fazlasına rastlayacağınız su sarnıçlarının ilki burada. Kırkgöz Kayalıklarında yöre halkından bir amcanın "çökmeler oluyor sakın girmeyin" diye tembihlediği ilk sarnıç:) Şehrin su ihtiyacını karşılayan en önemli tesisler. İleride biraz daha bahsedeceğim. Bunlar haricinde bir de akropol denilen yerde birçok su biriktirme havuzu mevcut ki bunlar arasında harika olanlar var. Zig-zag inişi var ve biraz tehlikeli. Kaygan ve erimiş kayalar kayıp düşmenize sebep olabilir.

Frig Sarnıcının İçi

Biz tabi normal inişten inmeyi amcanın uyarısına rağmen denedik ama tehlikeli olduğu için vazgeçtik. Sonrasında ilerisinde ufak bir delik gördük ve inip baktığımızda buranın sarnıç içine girdiğini görünce dikkatlice içeriye girdik:) İçeride çok özel birşey yok ama merakımızı gidermiş olduk.

4- Bitmemiş Anıt: 

Bitmemiş Anıt

Buraya aynı zamanda Küçük Yazılıkaya da deniliyormuş. Yapılan incelemelerde boyutlarda ki orantısızlıklardan dolayı planladığı gibi yapılamayan bir anıt olduğu için Bitmemiş Anıt ismini vermişler. Bu arada yan taraflarında iki adet de sunak (dinsel tören yapılan masa şeklinde taş) bulunuyor. 

Buradan sonra yol ikiye ayrılıyor. Sağdan aşağı doğru ahşap merdivenler sizi Anıtsal Frig Kaya mezarına, soldan patika yol ise akropole çıkarıyor. Zaten akropol için tabela var. Burada ahşap merdivenlerden devam edeceğiz. Çünkü zaten ileride akropole yeniden bağlanıyoruz.

Ahşap merdivenlerden Bitmemiş Anıt ve Kırkgöz Kayalık Görüntüsü

5- Anıtsal Frig Kaya Mezarı:

Anıtsal Frig Kaya Mezarı

Burası da görülmesi gereken enteresan yerlerden biri. Tek odalı bir mezar ve alt taraftan girişi mevcut. Frig mimarisinin en ince detaylarının yer aldığı konutlardan biri. Ancak yağmur suyu nedeniyle aşağı inme şansınız yok. Zaten giriş kısmı demir parmaklık ve kilitli bir kapı ile kapatılmış.

Buradan sonra biraz işler karışıyor:) Burayı geçtikten kısa bir süre sonra sağa doğru yine ahşap merdivenlerden epey dik bir iniş var, yoldan ayrılmazsanız, zar zor belli olan bir patika ileriye devam ediyor. Biz ahşap merdivenleri görünce herhalde önemli bir yere iniyordur diye bu yolu tercih ettik:) Etmez olaydık. Merdivenler bittiğinde bizi aşağıda ki tarlanın çitleri karşıladı ve aynı yolu tekrar çıkmak zorunda kaldık:)

Bu arada Anıtsal Frig Kaya Mezarının oradan harika yol ve manzara fotoğrafları çekebilirsiniz.

Manzara

6- Su Sarnıcı: 

Ahşap merdivenlere sapmayıp, patika yolu takip ettiğimizde karşımıza birbirinden büyük 3 adet su sarnıcı ve bolca su biriktirme havuzu çıkacak. Burada yürürken dikkatli olmakta fayda var. Su biriktirme havuzları içinde derin olanlar var. 

Sarnıç

Su sarnıçlarına inmek mümkün ama tehlikeli. Merdivenler dik ve daha önce dediğim gibi biraz erimiş kayalardan oluşuyor. Burada yine kafaları karıştıran bir tabela sistemi var. Yol sola akropole ayrılıyor ama devam edecek şekilde de bir patika yol var. Biz Midas Şehrinin etrafından dolaşmamız gerekiyor hissi ile bu patika yola girdik. 

Kaybolduğumuz Alan

Bir süre sonra patika yollar kaybolup, kayalara tırmanmaya başlayınca daha fazla gidemeyeceğimizi anlayarak, aynı yoldan geri döndük ama bu hatalı yön seçimi yaklaşık 20 dakikalık bir zaman kaybına sebep oldu:)

Tekrar sarnıçlara dönüp, bu sefer akropol yolunu takip etmeye başladık. Bu yola girerken çok ilginç bir kaya daha var. Bir ismi var mı bilmiyorum ama gerçekten çok ilginçti. Kayalık boydan boya insan suratlarından oluşuyor hissi uyandırıyordu. 

İsmini Bilmediğim Kaya Kütlesi

7- Akropol: 

Bu bölge sanırım güzergah üzerinde ki en keyifli yerlerden biriydi. Harika manzaralar, jakuziyi andıran su biriktirme havuzları ile dolu, kısmen düzlük bir alan. Bu arada akropole çıkan merdivenli yol çok dik ve insanı gerçekten çok yoruyor. Sağlık problemi yada fiziksel olarak gününde olmayanlar için sıkıntılı bir yer. 

Eğer buraya yazın gelecek olursanız yanınıza mutlaka şort tarzı bir şeyler alın ve içinde su olan havuzlarda keyif yapın. Hava biraz sıcak olsa inanın girecektim ama Şubat ayının başı için biraz sıkıntılı olabilirdi:) 

Su Biriktirme Havuzları

Akropolü uçurum tarafından takip edince Midas Anıtı ve yanındaki kayalıkların üzerine tekrar geri dönmüş olacaksınız. Ancak yürüyüş ve keşif burada sona ermeyecek. Burada harika manzaralar çekip yürüyüşe devam edeceğiz ve son 3 yeri daha görüp, haritada ki Yapıldak Kalesi'ne doğru yola çıkacağız. 

Midas Anıtı Üst Tarafı

8- Yazıtlı Sunak:

Yazıtlı Sunak

Sanırım bu rota üzerinde ki en büyük ve anıtsal Sunak burası. Dini törenlerin yapıldığı yada kurbanların sunulduğu yerlere Sunak ismi veriliyor. Buraya aynı zamanda yöre halkı tarafından Kaya Tahtı da deniliyor. Çevresinde bir kaç tane daha ilgi çekici kaya bulunuyor.

9- Kabartmalı Tören Yolu:

Kabartmalı Tören Yolu

Midas Şehri dini yerleşiminin giriş kısmı burası, aslında biz yolu tersten gelmişiz:-)) Yol boyunca kayalar üzerine işlenmiş kabartma figürler var. Biraz zor seçilselerde dikkatle bakarsanız görebiliyorsunuz. Ayrıca yine bu yol üzerinde bir çok kaya mezarı görebiliyorsunuz. 

10- Sümbül Anıtı:

Sümbül Anıtına varmadan önceki son 20 metre

Bu güzergah üzerinde ki görülebilecek her yeri yaklaşık 2 saat ve 15.000 adım atarak gördük. Son durağımız ise Sümbül Anıtıydı. Tören yolundan tabela ile sağa doğru ayrımı var ve yaklaşık 50 metre ileride. Ama biz gidemedik:) 

Yaklaşık 20 büyükbaş hayvandan oluşan bir sürü ile aynı ana denk geldik. Başında duran amca "hayvanlar var, zaten orada görecek bir şey yok" dese de biz hayvanlarını düşünüyor düşüncesi ile emin adımlarla anıta doğru ilerlemeye başladık. Amca "kahverengi olana dikkat edin" demeye kalmadan kahverengi boğa üzerimize koşmaya başladı ve bizi bölgeden uzaklaştırdı:) Ne yazık ki göremeden kabartmalı yoldan tekrar başlangıç noktamıza ilerlemeye devam ettik.

Burası Midas Şehri'nde son durağımız oldu ve birinci etabı tamamlamak üzere tekrar yola koyulduk.

Yapıldak Asar Kale:

Yapıldak Asar Kale

Yapıldak köyü içerisinden belirgin bir tabela ile sola yol ayrımı var. Burada ki yolda diğerleri gibi biraz sıkıntılı ama yazın daha emniyetli olacaktır diye tahmin ediyorum. Kaleye araba ile gitme imkanınız yok. Yol üzerinde bıraktıktan sonra yaklaşık 200-250 metre yürümeniz gerekiyor. Burası da diğer kaleler gibi Midas Şehrini savunmak üzere yapılmış.

Burada dikkat etmeniz gereken kaleyi tam karşınıza aldığınızda arabayı bırakıp, yürümeye başlamanız. Bizim gibi daha da yakına gidebilir miyiz diye yolu izlerseniz sıkıntıya girebilirsiniz.

Bu kalede ki en belirgin özellik ise üst taraftaki oyma mezar. Burada 30-60 dk. arası kalma ihtimaliniz var. Geçelim ilk etabın son durağına.

Aslanlı Mabet (Solon'un Mezarı) ve Himmet Baba Türbesi: 

Aslanlı Mabet

Burası aslına bakarsanız çok ilgimi çekmedi ama diğer adını yazmadığım yada gitmediğim yerler arasında en ilgi çekenler listesinde olduğu için görmeden dönmek istemedim. Tabi tarihçiler için burası eminim çok değerli ve önemli bir yerdir. Eğer bu konulara çok ilgili veya tarihçi/arkeolog değilseniz gezide bir süre sonra "bu ne arkadaş her yer aynı, her yer taş" fikrine ister istemez kapılıyorsunuz:)

Solon'un Mezarı

Mabet'in ismi; giriş kapısında yazan "Somon" ismi ve aslan figürlerinden geliyor. Ve Kümbet Köy evlerinden biri ile bitişik.

Buranın hemen yanında da Himmet Baba Türbesi isimli bir yer var. Aslında kim olduğu bilinmiyor. Geçmişte köyün ileri gelenlerinden olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca türbenin bahçesinde yine geçmişten kalma bir çok eski mezar var. Ayrıca tepesindeki leylek yuvası da ilgi çekici bir detay.

Himmet Baba Türbesi

Burası için ayrılan yolda bir kaç tane daha kahverengi tabela mevcut, hatta içlerinden birisi de eski bir kaya kilise. Ancak türbede rastladığımız bir arkadaş bize oraların çok kötü durumda olduğunu ve zaman kaybı yaşayacağımızı söylediği için oralara gitmedik. İsmini bilmiyorum ama bir gün bu yazıyı okursa, verdiği tüm detaylı bilgiler için teşekkür ederim:)

Burada geçireceğiniz zaman tahminim 30 dakikayı geçmeyecektir. Birinci etabımız böylece sona eriyor. Tabi aralarda yaşadığımız kaybolmalar, yolların beklediğimizden daha kötü olması planın biraz da olsa gerisine düşmemize sebep oldu. Tabi bunlar önemli değildi. Çünkü henüz büyük sürprizle karşılaşmamıştık.

ETAP-2

Buraya Etap-2 diye başlık atıp, kısa bir giriş sonrası bu kısmı tamamlayacağım:) Sebebine gelince; Aslanlı Mabet'ten çıktıktan yaklaşık 10 dakika sonra Etap-2 için, Afyon-Eskişehir Yoluna bağlandık. 

Kısa süre sonrada Büyükyayla Köyü yoluna dönüş yaptık. Yaklaşık 20 dakika kadar sıkıntısız yolculuk yaptık. Ancak Aslankaya Açık Hava Tapınağına yaklaşık 20 kilometre kala yolun karla kaplı olduğunu gördük. Aslında bu şartlara rağmen limitleri zorlayarak yola bir süre daha devam ettik. Ama en son dik bir rampa ve rampa üzerinde ki 80 dereceye yakın dönüş durmamıza sebep oldu. Biraz zorlasak belki burayı da geçerdik ancak  yolun gözle görünür kısmının karla kaplı olması, ileride neler ile karşılaşacağımızı bilememek, yanımızda zincir olmaması ve buna ilave lastiklerimizin de kış lastiği olmaması nedeniyle geri dönmeye karar verdik. Daha doğrusu geri dönmek zorunda kaldık:( Gidemediğim yerlerin listesine ilk başta paylaştığım görselden bakabilirsiniz.

Bu yüzden yazının başlığını Dağlık Frigya Gezisi Bölüm-1 olarak yazmak daha doğru diye düşündüm. Sanırım baharda yazının 2nci serisi de gelir diyerek son bir iki yeri daha yazarak yazıyı sonlandıracağım.

İkinci Etabı yapamadığımız ve halen iyi bir zamanımız olması sebebiyle (saat 15.45) Yazılıkaya'dan geçerken gördüğümüz Han Yeraltı Şehrini son durağımız yaparak eve dönmeye karar verdik. Epey bir yolu aynı yerden geri gitmek biraz sıkıcı olsa da yeni bir yer görme fikri yola katlanmamızı sağladı.

Han Yeraltı Şehri:

Han Yeraltı Şehri

Han ilçesi yeni yeni keşfedilmeye, arkeolojik kazıların yeni yeni sonuç vermesi ile gelecek vaat eden yerlerden biri:-) Hristiyanlığın ilk barınağı olmakla beraber Selçuklu ve Osmanlı'nın da seferlerde mola yerlerinden biri olmuş. Ama ne yazık ki henüz yeterli bakım ve ilgi burada da yok..

Giriş kısmında salonu andıran bir oda ve yan tarafında da başka odalarla birleşen uzun bir koridor mevcut. Diğer odalara geçiş mümkün değil, çünkü çökmeler nedeniyle önleri kapanmış.

Giriş Kısmında ki Büyük Oda

Yan tarafta ki koridor için aydınlatma düzeneği kurulmuş ancak yol boyu çekilen elektrik kablolarına ait ampullerin tamamı yerinden çıkarılmış, sanırım alınmış ve yer yer de kesilmiş. Bu yüzden çok emniyetli değil. Zifiri karanlık ve epey dar bir koridor. Ayrıca karşınıza ne çıkacağını bilmeden ilerlemek biraz da tedirginlik verici. Biz cep telefonu fenerlerini kullandık ama bu biraz yetersiz. Buraya gelme niyetiniz varsa yanınızda mutlaka sağlam ışık veren bir fener olsun.

Burada geçireceğiniz zaman da en fazla 20 dakika. Artık yavaş yavaş dönüş yoluna geçiyoruz. Dönüş yolu olarak kendimize asfalt ve rahat olduğunu bildiğimiz Çifteler yolunu seçtik. Bu arada Çifteler'den paket servis yapan güzel bir yerden yiyecek alarak, yakında ki Sakarbaşı isimli yere geçtik.

Sakarbaşı

Buraya daha önce bir kere balık yemeye gitmiştim ama öyle bir kalabalık vardı ki, inanın başım gözüm dönmüştü. Bu gidişimde ise inanılmaz keyif aldım çünkü bizden başka kimse yoktu:) Burasının iki özelliği var. Birincisi Sakarya Nehri'nin doğduğu yer olması. 

Sakarya Nehri'nin Doğduğu Yer

İkincisi ise, inanmayacaksınız ama deniz olmayan bir yerde tüplü dalış aktivitesinin yapıldığı, profesyonel bir dalış kulübünün olduğu yer. 

Çifteler Belediye Spor Dalış Kulübü

Bu bölgeye yakınsanız kesinlikle tavsiye ederim. Çok orjinal bir yer ve bu spor için yüzlerce km. ötede ki sahil kasabalarına gitmek zorunda değilsiniz.

Yemek bittikten ve Sakarbaşı'nda ufak bir gezinti sonrası düştük tekrar yollara ama bu sefer dönüş yoluna. Çifteler'den sonra Ankara-Eskişehir yoluna geçiyorsunuz. Burada  da yol üzerinde Mahmudiye İlçesi At Çiftlikleri var. Ve bu alanda Ülkemizin en başta gelen yerlerinden biri, ilgi duyan arkadaşlar buraya da uğrayabilir.

Gelelim bu uzun yazının sonuna:) Ufak bir kaç tavsiye;

Kesinlikle tek başınıza yolculuk yapmayın. Daha doğrusu yerli/ yabancı turistlerin çok olduğu dönemlerde yalnız gitseniz de etrafta insanlar olacağı için sıkıntı olmayacaktır. Ama kış mevsimi gibi kimseciklerin olmadığı zamanlarda siz de tek başınıza buralarda olmayın:) Gerçekten tehlikeli olabilecek yerler var ve bir çok yerde telefon çekmiyor.

Buralar bir şekilde önümüzde ki yıllarda çok popüler olacak ama nereden baksanız en az beş yılı daha var. O yüzden gidecekseniz elinizi çabuk tutun. Popüler bir yer olduğunda bu kadar keyifli olmayabilir.

Yola çıkmadan önce aracınızın deposunu tam doldurun. İnanın ben gezi sonunda ki Han İlçesi dışında tek bir benzin istasyonuna rastlamadım. Ayrıca aracınızdan şüpheniz varsa, bakım, lastik değişimi vs. yapmadan kendi aracınız ile gitmeyin.

Araç demişken böyle bir günübirlik gezi için maliyetiniz çok fazla olmayacaktır. Pandemi şartlarında benim gibi ev dışında konaklamayı düşünmüyorsanız sadece benzin/ mazot ve sırt çantanıza alacağınız atıştırmalık dışında para harcamanıza gerek olmayacaktır.

Sırt çantanıza su ve ufak tefek atıştırmalıklar almayı unutmayın. Köy bakkalı dahi göremedim ben:) Ayrıca bir veya iki kafe/restoran tarzı yer gördüm ancak onların da kapısına kilit vurulmuştu. Bunun haricinde benim bahsettiğim gezi alanlarında konaklama için de yer görmedim..

Kıyafet kesinlikle outdoor spor kıyafetleri olmak zorunda. Tırmanma, yürüme vb. benzeri aktivitesi bol olan bir gezi güzergahı. 

Fotoğraf makinenizi iyi koruyun ve şarjını gelmeden önce doldurmayı unutmayın. Yüzlerce kare çekebileceğiniz harika bir bölge.

Son olarak benim anladığım ve gördüğüm kadarı ile buraların büyük bir kısmı koruma altında değil. Yani isteyenin istediğini yapabileceği hatta bugüne kadar olumsuz anlamda fazlası ile yaptığı bir yer gibi görünüyor. Birçok yer çok ama çok bakımsız ve acınacak halde. Umarım en kısa zamanda da bu duruma el koyanlar olur.

Yazı biraz uzun oldu farkındayım ve bu paragrafa kadar gelebilen arkadaşlara tahammül ettikleri için teşekkür ediyorum:) 

Gitmeyi düşünen arkadaşlar için umarım faydalı bir rehber olmuştur. (İkinci yazı dizisi kısmetse bahara gelecek)

Tüm arkadaşlara keyifli bir hafta sonu dilerim.