İstanbul Sinema Müzesi | Hayat40tansonra

İstanbul Sinema Müzesi ve Atlas Sineması

Bugüne kadar ki müze gezilerim arasında bana en büyük keyfi veren ve her alanında yüzümde koskocaman bir gülümseme oluşturan yerlerin başında burası geliyor desem inanın abartmamış olurum:) Bu yazıda İstanbul'un en eski ve büyük sinemalarından birinin yerinde, tarihi bir binada hizmet veren İstanbul Sinema Müzesi'ni gezeceğiz:)

Türk Sinemasının en sevilen sanatçılarının balmumu heykelleri ve filmlerde giydikleri kıyafetlerden, sinema sektöründe kullanılan teknik malzemelere, afişlerden ilginç dijital uygulamaların yapıldığı bölümlere kadar sizlere birçok değişik tecrübe ve duyguyu aynı anda yaşatacak harika bir müze gezisi için hazır olun:)

İstanbul Sinema Müzesi ve Tarihi Tramvay

Müze pazartesi günleri hariç, her gün 11.00-19.00 saatleri arasında ziyarete açık ve giriş ücreti 30 TL. Müze kart ne yazık ki burada geçmiyor. Konum olarak ise İstiklal Caddesi üzerinde. Bu yüzden ulaşım ile ilgili özel birşey yazmıyorum:) Sadece kendi arabası ile gelenlere, bu bölgede ki tüm ziyaretleriniz için Tepebaşı Katlı Otoparkını tavsiye ediyorum. Konum bilgisine buradan ulaşabilirsiniz.

Bina, 1870'deki yangın sonrası harabe hale gelen bir başka binanın yerine yapılıyor. İstanbul'da geçmişte büyük yangınlar olduğunu bilirdim ama bu yazılar ile aslında ne kadar yıkıcı özellikte olduğunu da anlamış oldum. Bir yangın çıkıyor ve neredeyse şehrin yarısı baştan inşa edilmek zorunda kalıyor... Yangınlar yüzyıllardır dünyanın her yerinde çıkıyor ama özellikle İstanbul'da geçmişte yapılan yapıların neredeyse tamamı ahşap olduğu için, sonuçları hep yıkıcı oluyor. Bugün tarihi yapı sayısı çok olan Avrupa ülkelerinde binaların yüzyıllardır ayakta kalmasının sebebi sanırım taştan yapılmış olmaları. Ama bizim İstanbul'umuzda ne yazık ki ahşap yapılar tercih edildiği için günümüze ulaşan tarihi yapı sayısı çok fazla değil.

Atlas Pasajı Girişi

Bina ilk olarak konut maksatlı yaptırılıyor. Sultan Abdülaziz'in hem arkadaşı, hem de sarayın sarrafı olan Agop Köçenyan isimli şahıs burayı kışlık konak olarak kullanıyor. Sonrasında bir Ermeni Kilisesi'ne bağışlıyor. Farklı maksatlarla kullanılmaya devam eden yapının ilk kullanım maksadı ise arka bahçesinin at cambazhanesi (bir nevi sirk) olarak kullanılması:) 1930 yılında tekrar el değiştiren bina uzun süre eğlence mekanlarına ev sahipliği yapıyor. Ağırlıklı olarak da ünlü sanatçıları ağırlayan gazinolar hizmet veriyor. Hatta Safiye Ayla'nın ilk sahne aldığı gazinolardan olduğu birçok kaynakta yazıyor. 

1940'lara gelindiğinde ise artık buranın bir kültür sanat merkezi olması gerektiğine karar verilerek, 1948 yılında meşhur Atlas Sineması açılıyor. O dönem yaklaşık 1900 kişilik kapasite ve 35 loca ile İstanbul'un en büyük sineması unvanını alıyor. Devam eden yıllarda açılan Küçük Sahne isimli tiyatro ve Kulis Bar'la birlikte o dönemin en çok tercih edilen eğlence mekanlarının başında geliyor. 

Gezi alanlarından bir kare

1992 yılına kadar sürekli el değiştirerek bir şekilde gelen işletme, bu tarihten sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devrediliyor. Bu kurum tarafından yapılan restorasyon sonrası yine sinema olarak hizmet vermeye devam ediyor. Ama sonrasında yine arada açılıp kapanmalar oluyor. En son olarak; 2019-2021 yılları arasında yeni bir restorasyon sonrası Küçük Sahne ve Kulis Bar'ın olduğu alan İstanbul Sinema Müzesine dönüştürülüyor. Atlas Sineması da bu restorasyonla yeniden düzenleniyor ve tek perde olarak bugün halen sinema hizmeti veriyor.

Müzede yaklaşık 130  eser sergileniyor ve bu anlamda dünyanın en iyi üç sinema müzesinden biri olarak gösteriliyor. Müzede sergilenen eserler çok kıymetli ama bina başlı başına incelenip, gezilecek bir yer. Tavan süslemelerinden parkelerine ve mermer şöminelerine kadar tam bir saray yavrusu:) Tavanlarda döneminin ünlü sanatçıları tarafından yapılmış meşhur eserler az önce de yazdığım gibi başlı başına incelenecek eserler.

Orjinal Mermer Şömineler

Müze toplam üç katlı. Üçüncü kat süreli sergiler için ayrılmış alan ve ben oradayken herhangi bir sergi yoktu. Gitmeye karar verirseniz, müzenin resmi internet sitesinden program takvimini incelemenizde fayda var.

Süreli Sergi Alanı ve İşlemeli Tavan

İlk kata girdiğinizde sizi "Türk Sinemasının Hafıza Havuzu" isimli alan karşılayacak. Burada dokunmatik dijital bir masa ver. Ve buradan binlerce film ve oyuncu arşivine ulaşabiliyorsunuz. Dünyada ilk defa bir sinema müzesinde kullanılmış ve çok başarılı. Sonrasın da ise Türk Sinemasının değerli sanatçılarının balmumu heykellerini görüyorsunuz. Bu kat insanın çıkmak istemeyeceği türde bir yer.

Tosun Paşa:)

Yine aynı katta ilgi çekici bir diğer alan ise Yeşil perde:) Yeşil perdenin karşısındaki dijital ekrana yüklenmiş Yeşilçam filmleri var ve oradan istediğiniz filmi seçiyorsunuz. Arkasından kayıt tuşuna basarak yeşil ekranın önüne geçiyorsunuz. Ve böylelikle siz de o film karesinde yerinizi almış oluyorsunuz. Güzel yanı ise; çekim bittikten sonra isterseniz bu kaydı kendi mail adresinize ücretsiz olarak gönderebiliyorsunuz. Burada oyunculuk alanında ne kadar yetenekli olup/ olmadığınızı da görmüş oluyorsunuz:) Ben mesela hiç yetenekli olmadığımı izlediğim kayıtlarda gördüm:)

Yine bu katta ki orjinal alanlardan bir diğeri de "Yeşilçam Telefonda" odası:) Yaklaşık 8 tane ahizeli telefon ve karşısındaki ekranlarda film kareleri var. Siz telefonu açtığınızda karşıdan da ünlü bir sanatçı telefonu açıyor ve film karesi başlıyor:) 

Yeşilçam Telefonda

Burada ki son alan ise Artırılmış Gerçeklik Odası. Burada tabletler var ve istediğiniz birinden filmler izleyebiliyorsunuz. Ama bu alan bana biraz bakımsız ve ilgisiz kalmış gibi geldi:)

Geçelim bir üst kata:) Üst kat ise "Sinema Tarihi Müzesi" olarak geçiyor. Bu alanda; çekimlerde kullanılan kameralar, elle yazılmış orjinal film senaryoları, alınan ödüller, ünlü sanatçıların kullandığı kıyafetler sergileniyor. Aslında burada 10uncu Yıl Nutku'nun çekildiği kameranın da sergilendiğini okumuştum ama ben göremedim. Ya kaldırıldı, ya da ben gözden kaçırdım.

İkinci Kat Sergi Alanlarından bir kare

İlk kat daha ilgi çekici gibi görünse de ikinci katta da çok değerli ve nostaljik objeler yayınlanıyor. Her iki katta da gerçekten gezmeye doyamayacağınız alanlar var.

İkinci Kat Sergi Alanlarından bir kare

Müze ile ilgili genel anlatacaklarım bu kadar. Burası için özel bir tavsiyem yok. Yılın dört mevsimi keyifle gezebileceğiniz bir yer. Zaten İstiklal Caddesinde olduğu için fazlası ile ilave yer gezip, gününüzü daha keyifli hale getirebileceğiniz bir konumda bulunuyor.

Giderseniz özellikle yeşil perdede, sinema karesinde olmayı mutlaka deneyimleyin:) Hafta sonları nasıl olur bilmiyorum ama ben hafta içi, öğleden önce gittim ve müze boş denilebilecek kadar sakindi. Her alanda istediğim gibi rahat rahat vakit geçirebildim.

Katlar arası geçiş

Bir müze yazsının daha sonuna geldik:) Bir sonraki yazıda bu bölgede ziyaret ettiğim son müze ile ilave bir bonus yer anlatarak müze dizisine kısa bir ara verip, İstanbul'da güzel bir doğa gezisi ile buluşacağız:) Diğer müze yazılarıma buradan ulaşabilirsiniz. 

Vakit ayırıp okuduğunuz için şimdiden teşekkür ederim.