Hasanpaşa Gazhanesi | Müze Gazhane

Müze Gazhane (Hasanpaşa Gazhanesi)

Genel: 

Hafta sonu yapacağım gezinin planlamasında sona gelmişken, arada alıştırma olsun diye kısa bir İstanbul ziyareti yapıp döndüm:) İstanbul'u artık şehir dışı olarak kabul etmiyorum, çünkü ne de olsa komşumuz:) Üstelik bu ziyareti gözümü karartıp hafta sonu yaptım. Çok şükür düşündüğüm ve beklediğim kalabalık ile karşılaşmadan, mutlu mesut bir ziyaret yaptım:)

Uzun zamandır merak ettiğim Müze Gazhane'yi, sosyal medyada büyük keyifle takip ettiğim Çok Okuyan Çok Gezen Instagram hikayelerinde gördükten sonra planlamaya aldım ve cumartesi günü de detaylı olarak gezip, bu yazı vasıtası ile sizlerle paylaşıyorum:)

Müze Gazhane

Tabi her zaman olduğu gibi gezdiğim yerin tarihiyle başlayalım. Aslına bakarsanız yazının bu kısmı gezilecek yerlerinden daha önemli ve detaylı olması gerekiyor diye düşünüyorum. O yüzden bu kısmı biraz uzun tutup, keşfedilecek yerleri daha kısa yazacağım. Başlayalım o zaman:)

Havagazı diye bir tabir var ve bu yakıt türü kömürden imal edilen bir gaz yakıt. Genellikle de şehirlerin aydınlatma ve ısınması maksadıyla kullanılıyor. Bu gazın üretilip, depolandığı yerlere de Gazhane yada Havagazı Fabrikası ismi veriliyor. Tüm dünyada uzun süre kullanılmış bir sistem ama doğalgazın hayatımıza girmesiyle popülerliğini yitirmiş ve tüm dünyada geçerliliğini zamanla kaybetmiş.

Müze Gazhane

İstanbul Anadolu Yakası'nın ilk gazhanesi, öncelikli Beylerbeyi Sarayı ve çevresinin aydınlatılması maksadıyla 1862 yılında bir Fransız Şirketi tarafından kuruluyor ve Kuzguncuk Gazhanesi adını alıyor. Ancak zamanla bu gazhane yetersiz kalınca Üsküdar sahilden Beykoz'a kadar olan bölgenin ihtiyacı için Hasanpaşa Gazhanesi'nin yapımına karar veriliyor. 1891'de açılan ve 1892 yılında fiili olarak hizmete giren gazhanenin imtiyaz hakkı ise bir Fransız şirketine devrediliyor. 1nci Dünya Savaşı'na kadar düzenli olarak çalışan gazhane, bu tarihten sonra işlevini yavaş yavaş kaybetmeye başlıyor. 

Müze Gazhane

1938 yılına gelindiğinde ise Gazhane Fransız şirketinden geri alınarak devletleştiriliyor. 1 yıl sonra da İstanbul Büyük Şehir Belediyesine devrediliyor. 1945 yılında belediye tarafından İETT'ye devredilen gazhane 1993 yılına kadar da bu kurumun işletmesinde kalıyor. Bu yıllar arasında uzun süre İETT garajı olarak ta kullanılan gazhane, 1993 yılında tamamen kapatılıp, kaderine terk ediliyor. Tabi gelişen teknoloji, doğalgazın yaygınlaşması haliyle buranın da sonunu getirmiş oluyor:) Bir süre atıl kalan, hatta yağmalanıp harap hale gelen alan, başta Prof. Dr. Afife Batur ve çevre gönüllülerinin girişimleri ile sit alanı ilan ettirilerek İTÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Görevlileri tarafından projelendiriliyor. 2014 yılında başlayan restorasyon çalışmaları sonucunda 2021 yılında da kültür-sanat merkezi olarak ve Müze Gazhane adıyla halkın kullanımına açılıyor.

Müze Gazhane

İstanbul'un ilk gazhanesi olan Dolmabahçe Gazhanesi'nin orjinal hali, 1955 yılında İnönü Stadı'nın genişletilme çalışmaları nedeni ile yıkılmış. Kuzguncuk ve Yedikule Gazhaneleri ise daha şanslı:) Her ikisinde de restorasyon çalışmaları devam ediyor ve her ikisi de Hasanpaşa Gazhanesi gibi kültür ve sanat merkezi olacağı günleri bekliyor:) 

Bu arada Ankara Maltepe'de ki Gazhane tüm çabalara rağmen, 2006 yılında yıkılmış. İzmir Alsancak'ta bulunan tarihi gazhane ise 2007-2008 yıllarında İzmir BŞB'nin çabaları ile restore ediliyor ve kültür-sanat merkezi olarak hizmet vermeye başlıyor. Tarihi ve genel bilgilerimiz bunlar:)

Ulaşım: 

Müze Gazhane

İlçe olarak Kadıköy sınırları içerisinde ve eski fabrika, yeni yaşam alanı bulunduğu Hasanpaşa Semti'nin ismini almış. Ben öğleden önce gittiğim için (cumartesi günü olmasına rağmen) yollar boştu. Ancak özellikle otoparka giden yol epey dar ve kalabalık zamanlarda ciddi anlamda bunalmanıza sebep olabilir.

Özel aracı ile gelecekler için otopark sıkıntısı yok. İSPARK tarafından işletilen son derece büyük bir kapalı alanı var. Google Maps'e Müze Gazhane yazdıktan sonra uygulama sizi yaya girişine kadar doğru bir şekilde götürüyor. Bundan sonrasında ise otopark tabelasını izlemeniz lazım.

Otopark Girişi

Otobüs ile gelmek isteyen arkadaşlar Kadıköy İskelesinden 8A'ya binip Hasanpaşa durağında, Metro ile gelmek isteyenler Kadıköy-Tavşantepe hattıyla Acıbadem Durağında, Marmaray yada Metrobüs ile gelecekler ise Söğütlüçeşme durağında indikten sonra 5 dk. yürüyerek Müze Gazhane'ye ulaşabilirler.

Keşfet:

Müze Gazhane Yerleşim Planı

Alan içerisinde 2 adet sergi alanı, Şehir Tiyatroları büyük ve küçük sahne ile İBB Karikatür ve Mizah Müzesi, Seyir Terası, İklim Müzesi, Galeri Gazhane ve Çocuk Bilim Merkezi, Etkinlik Alanı, Atölyeler, Kütüphane, Kitapçı, wc-lavabolar ile BELTUR tarafından işletilen 2 adet kafe-restoran bulunuyor.

Afife Batur Kütüphanesi

Alana sonradan eklenmiş yapılar var, ama asıl ilgi çekici olanlar gazhane zamanından kalan, o dönemde kullanılan ve restorasyon ile günümüze ulaşan tarihi yapılar. Ortama çok farklı bir hava katıyorlar.

Benim ziyaretim esnasında, Çocuk Bilim Müzesi, Büyük Sahne, Seyir Terası, Atölyeler ve Sergi Alanlarının bir kısmı kapalıydı. Sebebini bilmiyorum ama Çocuk Bilim Müzesi ve Gazhane Meydanını yukarıdan izleyebileceğim Seyir Terasına çıkmak ve bol bol fotoğraf çekmek isterdim.

Müze Gazhane

Alan içerisinde ki yerlerin çalışma saati genelde 09.00-18.00 arası olarak belirlenmiş. Ve pazartesi günleri ziyarete kapalı. Bunun haricinde Afife Batur Kütüphanesi 7 gün 24 saat açık olarak halka hizmet veriyor. Kitapçı ise 11.00-22.00 saatleri arasında açık. BELTUR'a ait yerler her gün 10.00-22.00 saatleri arasında, Gazhane Meydan ise yine her gün 09.00-22.00 saatleri arasında kullanıma açık. Ayrıca BELTUR kafelerin fiyatları son derece uygun ve mekanlar kaliteli.

Benim gezdiğim zamanki gibi alanın boş olması durumunda en fazla 1 saat içerisinde gezme, keşfetme imkanınız olacaktır. Ama kalabalık olduğu zamanlar için bir tahminde bulunamıyorum:)

Gazhane Meydan

Burada en güzel ne yapılır derseniz? Özellikle İklim Müzesi, Galeri Gazhane ve Karikatür, Mizah Müzesi doyasıya gezilip, tarihi binaların fotoğrafı çekilir. Arkasından da kafelerde bir şeyler içilir:) Geçelim tavsiyelere.

Tavsiyeler:

Mevsim şartları burası için önemli. Çünkü geneli açık alan. En azından fotoğrafı çekilmeye değer yerler için açık alanda olmanız gerekiyor. Haliyle de yağmurlu bir havada gezmek keyifli olmayacaktır. Alan çok büyük olmadığı ve yokuş, tırmanış gerektirmediği için soğuk yada kısmen sıcak havalara tahammül edilebilir:) Ama yağışlı havalar çekilmeyecektir. 

Oradaydım:)

Kıyafet tamamen sizin tercihinize kalmış. İlla spor giyinmeyi, spor ayakkabı ile dolaşmayı gerektirecek bir yer değil.

Çocuklu aileler için, Bilim Müzesinin açık olması halinde ailecek gelinebilecek bir yer. Ama onun dışında çocuklara özel bir etkinlik yoksa ilgilerini çekecek bir yapı yok.

Fotoğrafçı Arkadaşlar için bence güzel bir yer. Hem tarihi binalar, hem de ortam, her tür fotoğraf için ideal. Modelli çekimler yapabileceğiniz güzel alanları da var.

Müze Gazhane'ye özel bir etkinlik için gelmediyseniz, bütün günü geçirmek için küçük bir yer. Bundan dolayı burayı planlamanıza alırsanız, yanına bir kaç yer daha eklemekte fayda var.

Vakit ayırıp okuduğunuz için şimididen teşekkür ederim.

Yorum Gönder

32 Yorumlar

  1. Mevcut konum paylaş abi yüzyıllık :) Seni takip edeyim ben arkandan arabayla :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim Kardeşim :) Havalar normale dönsün başlıyoruz inşallah. Bu arada sen bu tarafta değil misin? Bir gün bi çay içelim kısmetse :)

      Sil
    2. Olur abi asla hayır demem sen instadan yaz sıkıntı yok :) Çayırova dayım ben :D

      Sil
    3. Bir gün İstanbul'a geçerken yazarım:)

      Sil
  2. Yazılarınızı keyifle okuyorum:))) İmreniyorum size, yazıları okudukça hemen gidip gezmek istiyorum ama şu an yapamıyorum:))) Emeğinize sağlık:)))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Teşekkür ederim:) Aslında yaşadığınız şehirde yeni yerleri keşfetmek çok zor değil:) Sağlık, sıhhat yerindeyse arada birkaç saat ayırıp keşfetmek lazım:)

      Sil
    2. Çok doğru söylüyorsunuz:))) Benim ihmalkarlığım da var, bu aralar başka şeyler de var. Kesinlikle dediğinize katılıyorum:)))

      Sil
  3. Non ti fermi un attimo, sei sempre in viaggio. Che bello e che posti meravigliosi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Grazie per le tue parole gentili e motivanti :)

      Sil
  4. Böyle atıl yerleri topluma kazandırmak harika be hocam :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle Hocam:) Hem tarih var, hem de etkinlik:)

      Sil
  5. Merhabalar.
    Sayenizde bizler de gezip görüp öğreniyoruz. Siz bu işi çok güzel layıkıyla yapıyorsunuz. Kaleminize ve emeğinize teşekkür ederim.
    Benim de hemen aklıma Ankara Maltepe'deki gazhane gelmişti ama, maalesef yazınızda okumakla birlikte ben de yıkıldığını biliyorum. Gazhanenin işgal ettiği alan da mutlaka birilerine peşkeş çekilmiştir. Ben sizin gibi çok dikkatli ve takip eden bir gözlemci olmadığım için, şu anda Maltepe gazhanesinin yerinde ne var hatırlamıyorum bile.
    İstanbul'da Hasanpaşa gazhanesi ile birlikte diğer gazhaneler de nasıl kalmış ve restore ediliyor, hayret ettim.
    Paylaşım için teşekkür ederim. Emeğinize ve gönlünüze sağlıklar dilerim.
    Selam ve saygılarımla.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba Recep Bey,

      Maltepe Gazhanesi Cumhuriyet tarihinin ilk ve tek Gazhanesi. 1996 yılında tarihi yapı olarak tescilleniyor. Ancak 2006 yılında dönemin malum belediye başkanı bir şekilde bu tescili kaldırıyor ve bir gece yarısı operasyonu ile tamamını yıktırıyor..Ancak Mimarlar Odası bu konuda mücadelesini bırakmıyor ve sanırım yerine birşey yapılmasına engel oluyor. Bildiğim kadarıyla şu an bir proje çalışması var ama hayata geçer mi bilemiyorum. Orjinal hali ortada kalmamış ama ileride belki aslına uygun yeniden birşeyler yapılır.

      Saygılarımla.

      Sil
  6. Çok güzel bir kültür gezisi daha yapmışsınız. Ve gözlemlerinizi, tavsiyelerinizi teferruatlı bir şekilde paylaşmışsınız. Bilim müzesi, İklim Müzesi, Karikatür, Mizah Müzesi kesinlikle gezip görmek isteyeceğim yerlerden. Çok teşekkürler, emeğinize sağlık Sezgin Bey :))

    YanıtlaSil
  7. Henüz görme fırsatı bulamadığım ama diğer bloglarda okuyup heves ettiğim bir yeri böyle ayrıntılı ve bilgilendirici yazdığınız için çok teşekkürler, kesinlikle motive oldum! :) Şimdi önümdeki tek engel nasıl zamanı denk getireceğim..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kısıtlı zaman ama görülecek yer fazla olunca sıkıntı kaçınılmaz :) Artık iyi bir önceliklendirme ile çözeceğinize eminim:) Teşekkür ederim:)

      Sil
  8. Fotoğraf çekmek açısından hoş bir yermiş:) Siz gezdikce biz de gezmiş gibi oluyoruz valla:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim :) Fotoğraf için gerçekten güzel, hele ki benim gittiğim zamanki gibi boş olursa daha da keyifli:)

      Sil
  9. Gitmek ister miyim bilmiyorum ama tarihe dair bilgilendirme için teşekkürler. Gazhabelere dair bilgim yoktu. Emeğinize sağlık. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben teşekkür ederim, sağolun 🙏 ☺️

      Sil
  10. Hiç gitmediğim bir yer. Gider miyim pek bilmiyorum ilgimi çok çekmese de vakit geçirmek için tercih edilebilir. Fazla bilinen bir yer olduğunu nedense düşünmüyorum. İstanbul'da yaşıyorum ama burayı bilmiyordum..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hizmete gireli 1 sene olmuş, belki yeterince reklamı yapılamadığı için çok bilinmiyor olabilir. Bende sosyal medyada görüp, merak etmiştim ve gittim :) Bence boş vakit bulunduğunda gidilebilecek bir yer ☺️ 🙏

      Sil
    2. Tavsiyenizi dikkate alacağım. :)

      Sil
  11. Geçtiğimiz Haziran' da ordaydım. Yakın zamanda aynı yerlerde gezmek ne hoş oldu :) Çok beğendim, her bir köşesini gezdim ve radyo momentosda da anlattım. Sergiler, dans gösterileri, cafeleri, gösteri salonu, müzesi açık alandaki yerleri, hepsi çok iyi düşünülmüştü. Prof Dr. Afife Batur' a teşekkürlerimi iletmek istedim İstanbullu olarak. Yayın harika, elinize sağlık.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Afife Batur hanımefendinin gerçekten büyük emeği ve mücadelesi olmuş 🙏 Çok teşekkür ederim :)

      Sil
  12. Sanırım bunun gibi bir yeri, İzmir' de de yenileyip eğlence vs amaçlı olarak halka açmışlardı. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet ne yazık ki Ankara'da ki yıkılmış ama İzmir deki kültür ve sanat merkezi olarak hizmet veriyor 🙏☺️

      Sil
  13. Instagram'da da görmüştüm sanki bunları. Dejavu oldu. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Önce orada hikayeler, sonra burada yazı :)))

      Sil
  14. Anlatımlarınız çok güzel, sanki kendim ziyaret etmiş gibi oluyorum çoğu zaman, Ankaradaki gazhaneyi hayal meyal hatırlar gibiyim rantlar.. gökçek.. rantlar... diye bir kısır döngü geçti aklımdan, yerinde şuan ne var acaba merak ettim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok teşekkür ederim güzel yorumunuz için:) Ankara'da ki son durumu bilmiyorum ama en son boş bir şekilde duruyor diye okumuştum. Orjinal yapılar tamamen yıkılmış olsa da inşallah oraya da güzel bir kültür-sanat merkezi yapılır:)

      Sil