WhatsApp Olayı Nedir? | Hayat40tansonra

Fotoğraf Kaynak: Robert Cheaib/ Pixabay 

Son haftaların en güncel konularından birine el atmasam inanın içim rahat etmeyecekti:-) Haber ilk gündem olduğunda, açıkçası çok dikkate ve ciddiye almadım. WhatsApp'ın açıklamasının ardından, ilk gün haber kanallarında WhatsApp'a karşı yüksek sesli eleştiriler, sosyal medya hikaye ve paylaşımlarında ilginç gönderiler, başka benzer mesajlaşma sistemlerine geçiş için yapılan kampanyalar... 

Fakat 2 gün önce WhatsApp'ın "Yeni Hizmet Şartlarını içeren güncelleme için verilen süreyi 15 Mayıs'a kadar uzattık" açıklaması ilgimi çekti ve konunun ne olduğunu araştırmaya başladım. Okuduğum haberlerden açıkçası tam olarak bir şey anlayamadım:-) Hal böyle olunca da başladım WhatsApp'ımın daha önce hiç kurcalamadığım menüleri okumaya ve incelemeye:-) Ne de olsa koskoca şirket bir sebeple geri adım atmıştı. 

Ya BİP'ten korktu yada yeterince anlaşılmadığını düşündü:-) 

Ben açıklayayım, kararı siz verin. Açıklayayım diyorum çünkü yazılan haberlerden ne olduğunu anlamak inanın pek kolay değil. 

Önce gelin WhatsApp menülerinden daha önce hiç fark etmediğimiz yerleri nasıl bulacağımıza:-) Bahse konu sözleşmeye nereden ulaşabiliriz, ne yazıyor ve ne anlama geliyor? Birlikte daha iyi anlayıp, nelere sebep olabileceğine bakalım. Sonra gündem olmasına sebep olan değişiklik konusunu anlaşılır bir şekilde okuyalım.

ADIM 1: Ana sayfanızın sağ üst köşesinde yer alan üst üste duran 3 noktaya girince aşağıdaki menü karşınıza çıkacak ve buradan "YARDIM" menüsünü seçeceksiniz.

Yardım seçilecek

ADIM 2: Karşımıza çıkan aşağıdaki menüden bu sefer "Koşullar ve Gizlilik" menüsünü seçiyoruz.

Koşullar ve Gizlilik

ADIM 3: Aşağıdaki menüden ister "Önemli Güncellemeler" isterseniz "Gizlilik İlkesi"ni seçebilirsiniz. Her ikisi de aynı yere bağlanıyor.

"Önemli Güncellemeler", "Gizlilik İlkesi"ni

ADIM 4: Son adımda karşımıza çıkacak görsel aşağıda, burada yazanları ister kendiniz okuyabilir, isterseniz benim size hazırladığım özete göz gezdirebilirsiniz. 

Kritik Bilgilerin Olduğu Sayfa

Yukarıda ki görsellerden WhatsApp'ın bizden topladığı bilgileri, bu bilgileri nasıl kullandıkları bilgilerine ulaşabilirsiniz. Ve güncelleme ile ilgili olabilecek felaket senaryolarına kendinize göre karar verebilirsiniz.

Bizim Gönüllü Verdiğimiz Bilgiler:

Hesap Bilgileri:

Bundan kasıt; uygulamayı kullandığınız andan itibaren kayıt için haliyle kendi telefon numaranızı veriyorsunuz ve arkasından telefon rehberinize ulaşma izni de vermiş oluyorsunuz. Aldıkları bilgiler bundan ibaret. Zaten eskiden beri böyleydi, bu konuda değişen bir şey yok.

Mesajlarımız:

Şu an ki mevcut durumda mesajlarımız (buna gönderdiğiniz/aldığınız fotoğraf, video, sesli, mesaj, dosya, arkadaşlarınıza gönderdiğiniz konum bilgileri) kesinlikle WhatsApp tarafından depolanmıyor. 

Hani uçtan uca şifreleme durumu var ya, işte bu onu kastediyor (İnanırsanız). Yeni güncelleme ile kastedilen ve en çok rahatsızlık veren husus bu gibi görünüyor. Sebepleri ileride:-))

Bağlantılarımız:

Bizim yada arkadaşlarımız tarafından oluşturulan grup, toplu mesaj listelerini kastediyor. WhatsApp'ın tek yaptığı teknik olarak bu grup ve listeleri, bizim verdiğimiz hesap bilgileri ile ilişkilendirmek (rehberimizle).

Müşteri Desteği:

Gereksiz bir menü. Bugüne kadar WhatsApp'a e-posta yoluyla iyileştirme önerisi gönderen varsa o arkadaşları ilgilendiren bir konu. Onların bilgilerinin depolanması.

Buraya kadar olan bilgiler, bizim gönüllü olarak verdiğimiz bilgilerdi. Şimdi ise otomatik olarak toplanan bilgilere bir göz atalım.

Otomatik Olarak Toplanan Bilgiler:

Kullanım ve Kayıt Bilgileri:

Bu konu daha çok uygulama, web sitesinin kullanım performansı ile ilgili.

İşlem Bilgileri:

Bu ise hizmetler ile ilgili, bir ödeme ve satın alma işlemi yapılması durumda devreye giren bir bilgi toplama işlemi. Satın alma yapmıyorsanız dikkate alacağınız bir durum söz konusu değil.

Cihaz ve Bağlantı Bilgileri:

Burası başta korkutucu gibi geliyor ama bence öyle değil. Önce ne olduğuna bakalım. Bu arada bu yeni bir özellik değil, eskiden beri var olan bir madde. 

Bu madde ile WhatsApp, kullanmakta olduğunuz telefonun modelinden, işletim sistemine, tarayıcı bilgisinden, IP adresine kadar bazı verileri otomatik olarak kayıt ediyor. 

Ayrıca konum özelliğini kullanmanız durumunda (birine konum gönderme/alma) teşhis etme veya sorun giderme amacıyla bu bilgileri de otomatik olarak kaydediyor. 

Önemli mi? Yada hayati birşey mi? Konum özelliğini kullanmazsınız olur biter. Ya da şöyle düşünün HES Kodu için Hayat Eve Sığar uygulamasını kullanırken konum açmak zorunlu. Onu açtığınızda ne kadar korkuyorsanız, bunu kullandığınızda da o kadar korkun:-))

Çerezler:

Bu da önemsiz ve bilememizi gerektiren bir madde değil:-)) Hani bir siteye girdiğinizde bazı reklamlar çıkar ve "Aaa bu nasıl oldu, daha 1 saat önce ki mevzu, hemen reklamlarda çıktı, kesin dinleniyoruz" deriz ya:-)) Bu daha önce ziyaret ettiğiniz siteler tarafından hatırlanmanızı sağlayan, ilgi alanlarınıza göre size reklam vs. sunmaya yarayan bir şey. Bu WhatsApp'a özel değil, hangi web siyesini ziyaret etseniz çerezleri kabul ediyorsunuz zaten.

Durum Bilgisi:

WhatsApp'taki durum bilgilerimiz. Yani çevrimiçi olup olmadığımız, en son görülme vb. bilgiler de otomatik olarak toplanıyor. Bu da eskiden beri var olan bir madde.

Bu işin içinde birde üçüncü taraf bilgileri var; bir arkadaşınız WhatsApp hizmetlerinden birini kullanıldığında, onun telefon rehberinde olduğunuz için WhatsApp sizin bilgilerinize de ulaşıyor (telefon numarası). Tabi aynı şey sizin içinde geçerli:-) İki madde daha var ama bunlar gündem oluşturan haberin konusu maddeler değil. Yazıyı iyice uzatmamak için burayı pas geçiyorum. Merak edenler olursa ayrıca yazarım.

Gelelim bu bilgilerin nasıl kullanıldığına.

Bilgileri Nasıl Kullanırız: (WhatsApp böyle diyor)

Hizmetlerimiz:

Kullanıcılar tarafından verilen bilgilerin, hizmet iyileştirmesi, geliştirilmesi ve testler maksadıyla kullanılması.

Emniyet ve Güvenlik:

Hizmetlerin yasalara uygun şekilde kullanılmasını denetleme, hesapları ve hareketleri doğrulama, aynı zamanda şüpheli hesap hareketlerinin incelenmesi için yine bizim verdiğimiz bilgilerin kullanılması.

Hizmetlerimiz ve Facebook Şirketler Ailesi Hakkındaki İletişimler:

Bu madde bize güncelleme gönderme, bir parçası oldukları Facebook şirketlerinin hizmetleri hakkında pazarlama amaçlı içerik gönderilmesi hakkında. Ve bu da, bahsetmediğim diğer kurumsal etkileşimler gibi önemli olmayan bir madde.

Gelelim asıl haber konusu olan güncelleme ile ilgili haberlere. Aşağıya popüler haber kanallarından birinde yayınlanan ve 4 Ocak'ta WhatsApp tarafından yapılan açıklamayı alıntı olarak paylaşıyorum;

"Facebook şirketlerinin bir parçası olan WhatsApp, diğer Facebook şirketlerinden bilgi alır ve bu şirketlerle bilgi paylaşımında bulunur. Hizmetlerimizin ve Facebook Şirketi Ürünleri dahil bu şirketlerin sunduğu olanakların yürütülmesi, sunulması, iyileştirilmesi, anlaşılması, özelleştirilmesi, desteklenmesi ve pazarlanması amacıyla bu şirketlerden aldığımız bilgileri kullanabiliriz ve bu şirketler de bizim onlarla paylaştığımız bilgileri kullanabilirler.

Mevcut duruma, yani WhatsApp'ın 08 Ocak 2021 tarihinde yaptığı yeni açıklamaya geçmeden önce, bu haberle birlikte ortalığın neden bir anda ayağa kalktığını daha iyi anlamaya çalışalım isterseniz. Ama unutmayın güncelleme şu an söz konusu değil. 

WhatsApp'ın bilgilerimizi Facebook ile paylaşması durumunda neler olabilir.

WhatsApp'ın bugüne kadar en büyük iddiası, yukarıda belirtiğim bilgiler dışında hiçbir verimizi depolamadığı, özellikle de mesajlarımız ve içeriğini. Bir kere önce buna inanırsak (ki ben kesinlikle inanmıyorum ve bu yüzden konuyu halen ciddiye almıyorum), Facebook'un verilerimize ulaşmasına kızar ve nelere sebep olabileceğine inanırız. 

Hani demiştik ya hiçbir mesajımızı ve içeriğini (ses kaydı, foto, video, konum vb) kendi depolamadığı gibi kimse ile paylaşmıyor. İşte yeni güncelleme yürürlüğe girseydi, bunların hepsine Facebook ve bağlısı şirketlerin ulaşabileceği ve kullanabileceği iddia ediliyor. Bu arada unutmadan Instagram ve Messenger'da Facebook yan kuruluşu:-) Burada paylaştıklarımız aslında WhatsApp'ın yanında paylaştıklarımızdan pek de az sayılmaz.

Fotoğraf ve video demiştik; WhatsApp'ta özel yada uygunsuz olarak tanımlanabilecek her tür foto/video/ses kaydı paylaşanların tedirgin olduğu bir durumdu bu bence:-)) 

Diğer bir konu ise konum bilgileri; malum ikametgah kayıt bilgisi tutma sadece devlet kurumlarının yetkisinde. Bu güncelleme kabul olsaydı, Facebook'ta bunu kayıt altına alabilecekti. Normal ve sıradan vatandaşlar için ne kadar önemli? Facebook'un benim adresimi bilmesi ne kadar anlamlı?

Az önce yazdıklarım dikkate alınmayacak hususlardı ama bizim gibi normal vatandaşlar için de önemli olabilecek yada dikkat edilmesi gereken hususlar da var; eğer bankacılık bilgilerinizi, şifrelerinizi, mesajlarınızda açık açık kullanıyorsanız yada yazıyorsanız, bu durum ileride yanlış kişilerin eline geçerek ciddi güvenlik problemlerine sebep olabilecektir. Ben bunun ötesinde bir mahsur görmüyorum.

Bunlar en önemli ve dikkat edilmesi gereken hususlar gibi görünüyor.

Gelelim 08 Ocak 2021 ayında yapılan açıklama ve WhatsApp menülerimizde yer alan güncelleme alanında yazılanların kısa özetine;

"08 Şubat'ta güncellemeyi kabul etmeyen kimsenin hesabı askıya alınmayacak veya silinmeyecek." Çünkü bu süre 15 Mayıs'a ertelendi:-) 

"Kafalarınız karıştı, etrafta bilgi kirliliği var ama merak etmeyin size bunları tek tek anlatacağız",

"Korkmayın mesajlarınız uçtan uca şifreli devam edecek, ne biz ne de Facebook bunları göremeyecek", 

"Merak etmeyin, konumuzu da kaydetmiyoruz, Facebook'a da vermeyeceğiz." diyor özet olarak:-)

Açıklama ile ilgili son bilgi ve alıntı da aşağıda;

Bu güncellemelerle bunların hiçbiri değişmiyor. Bunun yerine, güncelleme, insanların WhatsApp üzerinden bir işletmeye mesaj göndermesi gereken yeni seçenekleri içeriyor ve verileri nasıl topladığımız ve kullandığımız konusunda daha fazla şeffaflık sağlıyor.

Bugün herkes WhatsApp’ta bir işletmeyle alışveriş yapmasa da, gelecekte daha fazla insanın bunu tercih edeceğini ve insanların bu hizmetlerden haberdar olması önemli. Bu güncelleme, Facebook ile veri paylaşma yeteneğimizi genişletmez.

Son olarak WhatsApp menülerinden ulaşabileceğiniz, güncelleme ile ilgili bilgi veren menü de yukarıda ki açıklama ile aynı paralelde.

Bu konu ile ilgilenen arkadaşlar için, umarım daha iyi anlamanıza yardımcı olan bir yazı olmuştur. Gerçi bu kadar bilgiden sonra durum biraz anlaşılmaz gibi.. Baktığınız zaman normal kullanıcılar için -bence- çok abartılacak bir durum değil. Eğer dikkatli ve bilinçli bir kullanıcı iseniz, size zararı olmayacak güncellemeler bunlar. 

Kaldı ki bu uygulamayı kullananların tamamına yakını, Facebook yada İnstagram uygulamalarını da kullanıyor. Bu durumda onları da kapatmamız gerekmez mi? Abarttığımı düşünebilirsiniz ama internet kullanmayı, bununla birlikte akıllı telefon kullanmayı bırakmak da yerinde bir karar olabilir:-))

Neden anlaşılmaz bir durum, hangi açıdan derseniz? Bu güncelleme açıklamasına çok üst seviyede tepkiler geldi, başka uygulamalara geçiş konusunda -her ne kadar tutmamış olsa da- yönlendirmeler yapıldı ve ilginç bir şekilde şirket te bir nevi geri adım attı yada yanlış anlaşıldığını iddia etti. Tabi sosyal medya devlerinin ısrarla ülkemizde temsilcilik bulundurmaması,  Sosyal Medya ve diğer başka sektör şirketlerinin AB üyesi ülkeler haricinde ki diğer ülkelerin yetkili makamlarını bu tip konularda dikkate almaması ve kullanıcılara bu tarz güncellemeleri zorunlu kılması yada dikte etmesi yada Faceboo'un bu toplanan veriler ile ilgili eski vukuatları (ABD'de seçimlerden tutunda bir çok konuda nelere sebep olduğu ile ilgili ciddi iddialar var) bunun sebeplerinden olabilir. O yüzden de bizi aşan konular söz konusu olabilir.

Düşünmeniz için 15 Mayıs'a kadar vaktiniz var:-)) 

(Unutmadan BİP ve TELEGRAM uygulamasına geçen yada kullanan arkadaşların, Kişisel Verilerinin Kiminle ve Hangi Amaçlarla Paylaşıldığını incelemelerini önemle tavsiye ederim. Bundan sonra hangisinin sizin için daha güvenli yada güvensiz olduğuna, birbirlerinden bir farkları olup/ olmadığına karar vermek yine size kalmış.)

Yeni bir yazıda görüşmek üzere, bu arada gezi yazıları hava durumu nedeniyle biraz aksadı ama en kısa zamanda güzel bir yazı ile döneceğim:-)