İshak Paşa Sarayı;
İshak Paşa Sarayı |
Doğu Anadolu gezimizin ikinci günündeyiz:) Bugün ihtişamı ile Topkapı Sarayına eş görülen İshak Paşa Sarayı ile ilgili bilgiler vereceğim. Ama öncesinde Van'dan buraya ulaşım esnasında geçeceğiniz Ağrı ve Tendürek Dağlarından kısaca bahsetmek istiyorum.
Ağrı Dağı bildiğiniz gibi Ülkemizin en yüksek dağı. Bunun yanı sıra Büyük Tufan sonrası Nuh'un Gemisine ev sahipliği yapması nedeniyle de tüm dünya çapında meşhur ve bilinen bir dağ. Birçok efsaneye konu olan dağın diğer bir özelliği ise; kutsal kitaplarda adı geçen bir dağ olması. Marco Polo bu dağa hiçbir zaman çıkılamayacağını iddia etmiş olsa da, ilk tırmanış 1829 yılında yabancı bir araştırmacı tarafından, ikincisi ise çok yıllar sonra 1970 yılında bir Türk tarafından gerçekleştiriyor:) Devamı geliyor ve günümüzde Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında bu aktivite doğa turizmi haline gelerek, sürekli tırmanılan bir dağ oluyor:) Bu arada yüksekliği 5137 metre. Bilinen ve kullanılan diğer isimleri; Ararat, Kuh-i Nuh, Gli Dağ ve Cebel ül Haris.
Dağın yine en büyük ve güzel özelliklerinden birisi de, en alt kısmının oturduğu ovadan bakıldığında tek parça halindeki ihtişamlı görünüşü. Dünya üzerinde bilinen diğer ve daha yüksek dağlarda bu yükselme kademeli olduğu için Ağrı Dağı gibi ihtişamlısını bulmak zormuş:) Biz Ağrı Dağı'nın en güzel görüntü verdiği yerde fotoğraf molası verdik. Ancak hava şartları nedeniyle kendisini bize tam olarak göstermedi:)
Geçelim Tendürek Dağlarına; Dağlar denmesinin sebebi, bölgede büyük ve küçük olmak üzere 2 adet dağ var. Ve yaklaşık yükseklikleri 3000-3500 metre arası. En önemli özelliği ise halen aktif birer volkanik dağ olmaları:) Ayrıca Küçük Tendürek Dağı'nın zirvesinde 400 metre çaplı bir krater gölü varmış ve etrafı simsiyah bir örtü ile kaplıymış. İlginç olanı ise bu bölge Türkiye'de en düşük sıcaklığın ölçüldüğü bölgeymiş. Eksi 46:) Ulaşım esnasında kullandığınız yol, en yüksek rakımlı karayollarının başında geliyor. Ancak burada durup fotoğraf çekmek yada araçtan inerek etrafı incelemek yasak. Çünkü askeri yasak bölge olarak geçiyor. Kontrolü zor bir bölge olduğu için zamanında terör olayları çok oluyormuş ve bu sebeple burada herhangi bir sebeple durmak yasak.
Geçelim Ağrı'nın Doğubayazıt İlçesi'ne bağlı İshak Paşa Sarayını tanımaya:)
Yapımı tamı tamına 99 yıl sürmüş:) Başlangıç tarihi 1685, bitiş tarihi 1784. Nedeniyle ilgili düzgün bir kaynak yok ama bilinen İshak Paşa'nın bu sarayda sadece 6 yıl kalabildiği... Sebebi ise İran'dan İstanbul'a giden elçilerin mola için İshak Paşa Saray'ında durmaları ve İstanbul'a gittiklerinde bu sarayın ihtişamını herkese anlatmalarıymış:) Tabi zamanla Topkapı Sarayı ile kıyaslanmaya başlanınca, İshak Paşa'ya sürgün yolları görünmüş:) Sonrasında da saray terkedilmiş ve kullanılmamış. İçeride bir türbe var ve İshak Paşa ile yakınlarına ait olduğu tahmin ediliyor.
Tabi buradan İshak Paşa çok da masum izlenimi ortaya çıkmasın. Yazılı bir çok kaynak sarayın Merkezi Yönetime güç gösterisi olarak yapıldığını da yazıyor:) Zaten Osmanlı'nın Topkapı'dan sonra ki en ihtişamlı sarayı olarak biliniyor:) Lale Devri'nin son ihtişamlı yapısı. Tam bir kartal yuvası diyebiliriz.
Sarayın 3 tarafı keskin yamaç, uçurum ve sadece doğu tarafında girişi var.
Tabi yapımı 99 yıl sürünce yapının mimarının kim olduğu da bilinmiyor. Genel olarak Türk Kültürünü yansıtan bir mimari olsa da 99 yılda çok fazla kültürden de etkileniyor. Doğu-batı sentezi bir mimari demek çok da yanlış olmaz.
Diğer ilginç bir bilgi ise kalorifer sistemine sahip olan dünyanın ilk sarayı olduğu iddiası. Sarayın duvarları arasında sıcak su dolaşımını sağlayan bir sistem var ve buda en büyük kanıt olarak gösteriliyor. Tabi şu an buz gibi, sistem çalışmıyor:)
Divan (Mabeyn) Salonu Oradaydım:) |
Gelelim sarayın detaylarına; toplam 14 farklı alan ve 366 odadan meydana geliyor. (116 oda olduğunu yazan kaynaklarda var. Ben sayamadım ancak Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi sitesi 360 oda üzeri olduğunu yazıyor.) Görkemli giriş kapısını, birinci ve ikinci avlu takip ediyor. Sonrasında ise onlarca oda:) Birinci ve ikinci avluda da bir sürü farklı yer var. Bunları tek tek anlatmıyorum:) Ama içeride zindandan tutun, harem odalarına, camiye, muhafız odalarına kadar bir sarayda aklınıza gelebilecek her şey var.
Bu arada çok görkemli giriş kapısı eskiden altınmış:) Ancak Rus işgali sonrası birçok değerli eşya ile birlikte talan edildiği söyleniyor. Şu an siyah, demirden bir giriş kapısı var. Unutmadan şu an tedavülde olan 100 TL. nin arka yüzünde de İshak Paşa Sarayı var.
Çatı restorasyonuna değinmeden de geçmeyelim:) Rus işgali ve sonrasında meydana gelen zarar için yapılan restorasyonun 50 yıla yakın sürdüğü ve 2009 yılında tam anlamı ile bittiğini yazan kaynaklar var. Bunlar içinde de en dikkat çekeni yapının üstüne yapılan cam tavan. Uzmanlar kırılmaz cam tavanın zararlı ışınları önleyici filtrelere sahip olduğunu ve sarayı koruduğunu iddia ederken, basında görselliğin bozulduğu ile ilgili birçok haber var:) Ben açıkçası söylenene kadar çok dikkat etmedim. Saray o kadar ihtişamlı ki görmezden geldim de diyebiliriz:)
Saraya giriş için müze kart geçerli. Müze kartınız yoksa 13 TL. vererek giriş yapabilirsiniz. Kış döneminde haftanın her günü 08.30-17.00 saatleri arasında ziyarete açık. Sarayın içinde değil ama biraz yukarısında ihtiyacınızı karşılayabileceğiniz alanlar ile açık olup/ olmadığını anlayamadığım bir kafeterya var.
Burası ile ilgili en önemli şey ise; içeride gezerken kendinizi bir masal diyarında yaşıyormuş/ geziyormuş gibi hissediyorsunuz. Yeri geliyor Avrupa'da bir sarayda, yeri geliyor doğu ülkelerinden bir sarayda gibisiniz. Ve tabi bizim mimari özelliklerimiz ağırlıklı olduğu için bir Osmanlı Sarayında gezmenin hazzını da yaşıyorsunuz. Abartmıyorum, ölmeden önce görülecek 100 yer tarzı listelerde kesinlikle olması gereken bir yer.
Saray sınırları içerisinde olanlar bunlar. Ancak sarayın çevresi de son derece ilgi çekici. Sarayın doğu giriş kapısının hemen yukarısında Ahmed-i Hani Türbesi yer alıyor. Bence çok özellikli değil ama uzaktan görsel olarak güzel duruyor. İlgisini çeken arkadaşlar birazcık yürüyerek burayı da ziyaret edebilir.
Ahmed-i Hani Türbesi |
Asıl güzel yer ise burası ile aynı tarafta, biraz daha soldaki Doğubayazıt Kalesi kalıntıları ve Eski Bayazıt Camii. Camii 1514 yılında ki Çaldıran Savaşı sonrasında yaptırılıyor. Şu an çökme tehlikesi olduğu için hem ibadete, hem de ziyarete kapalı. Birşey yapılması planlı mı? Hiç bir fikrim yok:) Kale ise; ne zaman ve kimler tarafından yapılmış bilgi yok. Sadece Urartular zamanında kalma olabileceği tahmin ediliyor. Sonrasında Selçuklular ve Osmanlı zamanında da kullanılıyor. Hatta bir dönem Beyazıd Kalesi olarak anılıyor. Ancak şu an harabe şeklinde ve küçük bir bölümü ayakta kalmış.
Doğubayazıt Kalesi ve Bayazıt Camii |
Bu bölgede bir de Keşiş Bahçesi ismi verilen yer var. Burasının özelliği ise meşhur "Kerem ile Aslı" hikayesinin bu bahçede geçtiği yönünde ki kaynaklar:) Şu an açık hava kafeteryası olarak kullanılıyormuş.
Son olarak Ağrı Dağı'nın güney tarafında Nuh'un Gemi'sinin izi var. Bu da çok uzun yıllara araştırma konusu olan bir yer. Ve doğruluğu benim okuduğum kaynaklara göre ispatlanmış. Ama burada buna yer vermeyeceğim. Yoksa yazı bitmez:)
Benim Ağrı Dağı, Tendürek Dağları, İshak Paşa Sarayı ve çevresinde ki yerler ile ilgili gözlemlerim ve vereceğim bilgiler bunlar:) Umarım keyifle okuduğunuz bir yazı olmuştur. Sırada ise en uzun olacağını tahmin ettiğim Kars Gezi Rehberi var:) Vakit ayırıp okuduğunuz için şimdiden teşekkür ederim.
Bir önceki Van Gezi Rehberine buradan ulaşabilirsiniz.
30 Yorumlar
Açık olup olmadığını anlayamadığım kafe :)
YanıtlaSilAllah'tan lavabolar açıktı hocam:) Koca tesis yapmışlar ama kime, neye belli değil...
SilYazın aktiftir diye tahmin ediyorum.
SilYine güzel bir gezi yazısı olmuş. Her şeyi en ince detayına kadar yazmanız bir harika. Elinize sağlık.
Teşekkür ederim:)
SilNice view from Mount Ararat and the palace looks stunning.
YanıtlaSilThank you so much Bill:)
SilÇok güzel görünüyor oralar. Soğukta gezmek nasıldır bilmiyorum ama görmek isterdim. Fotoğraflarla desteklediğiniz anlatımınız yine çok güzel. Emeğinize sağlık. :)
YanıtlaSilÇok teşekkür ederim, sağolun:) Soğukta gezmek zor ama hem boş olması, hemde bölgeyi bu mevsimde görmek sanki daha iyi oldu gibi:) En azından artık buralara soğuk demiyorum:)
SilGörülmesi gereken yerlerden güzel bilgiler derlemişsiniz :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim:)
SilI really like these posts. They make me want to travel through these lands, as I am very curious to know this part of the world.
YanıtlaSilI take this opportunity to wish you a 2022 full of good things.
Coisas de Feltro
I'm happy that you liked my post, thank you so much:) All the best to you at 2022:)
Silİmrenilesi gözüküyor saray.. ah ne güzel, bir yeri daha çentiklediniz hayatınızda :) gerçekten gıpta ediyorum.
YanıtlaSilSevgiler,
Çok teşekkür ederim, sizlerle paylaşmak en az oraları görmek kadar mutlu ediyor beni:) Mutlu pazarlar:)
SilMasal diyarı gibi sahiden :) 99 yıl meselesi de çok ilginç.
YanıtlaSil99 yıl dile kolay:) 99 yılda yapılanlar bile yıkılırken... Çok teşekkür ederim:)
SilMerhabalar.
YanıtlaSilİshak Paşa Sarayı'nı hep duydum, ama merak edip de "nedir bu sarayın hikayesi " diye hiç sorgulamadım. Sarayın 99 yılda tamamlandığını ve bu sürecin mimariye yansıdığını sizin paylaşımınızdan öğrenmiş bulunuyorum. Oda sayısı, sonradan yapılan restorasyon çalışmalarının bile 50 yıl sürdüğü vs. Bunlar tarihimize ışık tutan çok önemli bilgiler.
Bu güzel gezi ve inceleme paylaşımınız için emeğinize ve yüreğinize sağlıklar dilerim. Sayenizde ülkemizi ve onun tarihini öğreniyoruz. Çok teşekkür ederim.
Selam ve muhabbetle.
Çok teşekkür ederim Recep Bey:) İmkan olması durumunda kesinlikle görülmesi gereken bir yer. Mutlu pazarlar, saygılar:)
SilBu kesit hariaymış. ve genelin bilmediği çok fazla bilinmezlik barındırıyor bana göre. Neredeyse okuduğum her cümleden yeni ve önemli bir şey öğrendim. İshak Paşa Sarayı'nı yalnızca uzaktan ve aynı açıdan çekilmiş fotoğraflarıyla biliyordum mesela. Topkapı'ya eş tutulduğu, oda sayısı vb çok şaşırttı. Muhteşem bir yapıymış. Ağrı Dağı harikulade. Kerem ile Aslı, Nuh'un gemisinin izleri, daha pek çoğu... Pazar sabahım sayenizde şahane değerlendi. Kışın ortasından bize aktardığınız bu değerli bilgiler için çok teşekkürler, iyi pazarlar:)
YanıtlaSilGezerken de insanda uyandırdığı hislerden biri "gizem":) Sanki tarihte yazmayan olaylar olmuş, bilinmezlikleri çok bir yer hissini her karesinde hissettiren farklı bir yapı:) İstanbul saraylarının ötesinde ilgi çekici bir saray olduğundan hiç haberim yoktu ama yakın tarihte her ikisini de ziyaret ettiğim için şimdi daha iyi anlayabiliyorum:) Çok mutlu oldum beğenmenize, teşekkür ederim. Size de iyi pazarlar, saygılarımla:)
SilNe güzel yerler:))) Saraylar eskiden beri ilgi gizemli ve çekici gelir bana, merak ederim hep:)))) 99 yıl sürmesi ilgimi çekti, çok çok uzun bir süre. Yaptığınız gezilere imreniyorum, soğukta gezmek zor olabilir diye düşünüyorum. Emeğinize sağlık:)))
YanıtlaSilBu sarayı gezmek eminim sizi çok etkileyecektir:) Masal diyarı gibiydi:) Çok teşekkür ederim, mutlu pazarlar:)
SilBoa tarde meu querido amigo. Através do seu maravilhoso trabalho aprendo um pouco sobre a cultura da Turquia. Um excelente domingo.
YanıtlaSilThank you so much my friend:) Happy sunday:)
SilSon fotoğraftaki dağlar arasındaki Beyazıt camii nasıl büyüleyici gözüküyor.. Ermeni arkadaşlar için kutsal olan Ağrı Ararat Dağı da en güzel onların taraftan gözüküyormuş, öyle diyorlar ama :) Bilemem.
YanıtlaSilBir sorum olacak, Ermenistan'a sınır nereden açık Türkiye'den? Tamamen kapalı mı, sadece İstanbul'dan uçakla mı gidilir yoksa Doğu Ekspresi ile bir şekilde birleştirmek mümkün olur mu acaba... Aklıma karpuz kabuğu düşürdünüz geçen yazıda "aaa bir dakika, bizim evde 3 kişi daha var bu kuşetli peron için" diye düşündüm :)))
Selam:) Bildiğim kadarıyla Ermenistan ile aramızda iki sınır sınır kapısı var. Birisi demiryolu, diğeri karayolu ile ulaşım sağlanan iki kapı. Ancak 1993 yılından beri Azerbaycan-Ermenistan ilişkilerinden dolayı kapalı. Son haftalarda ikili ilişkiler düzeltiliyor haberleri vardı, yakında yeniden açılır mı? Henüz bilmiyorum:) Şu an ya direk uçuş yada sanırım Gürcistan üzerinden gitmek mümkün:)
SilTabi sonraki yazılarımda aklınızı çelebilecek bir ihtimal daha var:)))) Keşke bilet bulma imkanı olsa:((( Yanınıza mutlaka birileri bulunur ama bilet sıkıntısı büyük...
Demek yapımı 99 yıl sürmüş gerçekten çok ihtişamlı görünüyor. Mutlaka gidip görülecekler listeme ekledim hemen..
YanıtlaSilTeşekkür ederim sayenizde biz de görmüş kadar oluyoruz 👍
Birçok yer görmeme rağmen, etkilendiğim sayılı tarihi yapıların başında geliyor. Ben teşekkür ederim:)
SilÇocukken bir masa takvimim vardı ve üzerinde harika bir Ishak Pasa Sarayı fotoğrafı. Ama tarihi hakkinda pek bir okuma yapmamıştım, ilginç bilgiler var yazınizda. Görmek isterim doğrusu.
YanıtlaSilBenim gördüğüm en ilgi çekici yerlerden birisi oldu:) Kapıdan girer girmez başka bir dünyaya girmişsiniz hissi veren, masalsı bir yer:)
Sil