Kars Gezi Rehberi | Doğu Ekspresi

KARS;

Kars

Doğu Anadolu gezimizin üçüncü gününden merhaba:) Kars ile ilgili gezilecek yerleri tek bir yazı olarak yazmam durumumda çok uzun olacağından yazıyı ikiye bölüp, bu yazıda Sarıkamış ve Kars Şehir Merkezi'ndeki tarihi yerleri sizlere aktarıp, ikinci yazıda Ani Örenyeri ve Çıldır Gölü'nü kaleme alacağım. İkiye bölmeme rağmen birinci bölüm yine de biraz uzun. Ama nihayetinde faydalı olacağına inandığım bir rehber olacak:) 

Önce Kars hakkında kısa bilgilerle başlayalım.

Şehrin adı; Dağıstan'dan gelerek bu bölgeye yerleşen Bulgar Türklerinin "Karsak" oymağından geliyormuş. Yani bir Türk topluluğu ve Ülkemizde ki "En Eski Türkçe İl Adı" olma özelliğini taşıyor.

Tarih boyunca bir çok medeniyete ev sahipliği yapmış olsa da özellikle şehir merkezinde ki yapıların mimarisi ve tarihi eserlerin büyük çoğunluğu 40 yıl süreyle Kars'ı işgal eden Rusların izlerini taşıyor. 

Kars Sokakları

Şehir ilk olarak 1535 yılında Osmanlı topraklarına katılsa da, 1800'lü yılların ilk yarısından itibaren Rusların sıklıkla taciz ettiği bir bölge haline geliyor. 1855 yılında Ruslara karşı kazanılan "Kars Zaferi" şehir için en önemli tarihi olayların başında geliyor. Bu zafer sonrası Anadolu'da ilk defa bir şehre "Gazilik Ünvanı" ve "Zafer Madalyası" veriliyor. 

Ancak 1877 yılında kaybedilen savaş sonrası Kars, 40 yıl boyunca Rus işgalinde kalıyor. Ve o dönem Ruslar şehre bir çok yapı inşa ediyor. Verdikleri zararı saymıyorum.. Şu an şehrin çehresi biraz değişmiş olsa da hemen her cadde ve sokakta Rus mimarisi örneği görmek mümkün. Şehirde gezerken, özellikle bazı cadde ve sokaklarda kendinizi başka bir ülke şehrinde geziyormuş gibi hissediyorsunuz:)

1918 yılında Rus işgalinden kurtulan Kars, 2 sene süreyle kendi hükümetlerini kurmuş olsa da aralarda İngilizler ve onların desteklediği Ermenilerin kısa süreli hakimiyetleri oluyor. 30 Ekim 1920'de Kazım Karabekir yönetimindeki Türk Ordusu, Kars'ı alarak Türk topraklarına geri katıyor.

Burası aynı zamanda Ülkemizde rakımı en yüksek il merkezlerinin başında geliyor. "Kültür Turizmi Geliştirilecek Marka Kentlerden" biri ilan edilmiş olup, bu yönde çalışmalar da devam ediyor. Kars'ın bir başka özelliği de geçmişte Bagratlı Krallığı ve Güneybatı Kafkasya Cumhuriyetine başkentlik yapması nedeniyle, Ülkemizde başka bir ülkeye başkentlik yapmış sayılı şehirlerden olması:)

Bölge coğrafi yapısı nedeniyle tarım ve hayvancılık ile geçiniyor. Bu yüzden de peyniri, balı, yağı tüm ülke çapında meşhur.

Tarihi kısımları ve şehir bilgilerini biraz uzun tuttum ama şehir gerçekten görmeye ve tanımaya fazlası ile değer bir yer. Geçelim gezilecek yerlerine. Aslına bakarsanız tarihi yerlerin tamamına yakını aynı bölgede toplanmış ve yürüme mesafesinde. Sadece Sarıkamış ve Kafkas Cephesi Harp Müzesi için vasıta kullanmanız gerekiyor.

Kars Tren Garı

Geziye sabah erken saatte Kars Tren İstasyonu'ndan başladık:) Hedef Klasik Doğu Ekspresi pulmanlarında 1,5 saatlik yolculuk sonrası Sarıkamış'ı keşfetmek.

Gezi Rotası

Sarıkamış;

Oradaydım:)

Katerina Av Köşkü;

Tren yolculuğu sonrası ilk durağımız Baltık Mimarisinin tipik örneklerinden Katerina Av Köşkü. Buranın ismi ile ilgili öyle değişik bilgiler var ki çözebilmek gerçekten zor:) Tam olarak "delinin biri kuyuya taş atmış, kırk akıllı çıkaramamış" misali bir durum söz konusu:) 

Katerina Av Köşkü

Kars şehri Rus işgalindeyken, 1896 yılında Rus Çarı II. Nikola bu köşkü yaptırıyor. Birçok kaynak, köşkü eşi için yaptırdığını ve bu yüzden de isminin Katerina olduğunu yazıyor. Ama adamın bu isimde ne bir eşi, ne de bir kız çocuğu bulunuyor:) O dönem Katerina diye biri yok anlayacağınız.. Başka kaynaklar da ise köşkü eşi için değil, hasta olan oğul için yaptırdığını yazıyor. Ama köşkün inşa tarihi 1896 iken, çocuğunun doğum tarihi 1904:) Böyle tuhaf ve bilinmeyenlerle dolu bir köşk.. Belki Rusça kaynaklarda bu bilgi vardır ama bizim kaynakların zahmet edip de araştırdığını sanmıyorum. Nitekim sağlıklı bir bilgiye ulaşmak pek mümkün değil:)

Burada iki ana yapı var. Biri halen kendini korumaya çalışan ve av köşkü olarak geçen yapı, diğeri ise bunun ön tarafında ki harabeler. Bu harabeler de anladığım kadarıyla Şişman Köşk olarak adlandırılıyormuş. İlgi çeken ise tabi ki Av Köşkü. Dış yapısında tek çivi kullanılmamış ve tamamen ahşap. Rusların ısıtma sistemi olarak kullandıkları peç sistemi için, iç yapısı betondanmış. Ana girişin sağında ve solunda simetrik olarak yapılmış yapılarda toplam 28 adet de oda var. Av köşkü olmasının yanı sıra önemli konuklarda burada ağırlanıyormuş. 

Köşk, 1994 yılına kadar bölgede ki askeri birlikler tarafından kullanılmış ve sonrasında Kültür ve Turizm Bakanlığı'na devredilmiş. 2019 yılında restorasyon planı hazırlanmış ama 1994 yılından beri tek çivi çakılmamış gibi görünüyor.. Öyle harabe olarak ayakta kalmaya çalışıyor. İçeri giriş için hiçbir engel yok. Zaten daha çok bölgede ki sokak hayvanlarının barındığı bir yer haline gelmiş. Benzer biri durum Ani Örenyeri'nde de var ve anlamak gerçekten zor. Umarım en kısa zamanda daha farklı bir şekilde turizme kazandırılır. 

Sarıkamış Şehitlikleri;

15-22 Aralık 1914 yılında Kars Şehrini Rus işgalinden kurtarmak için Enver Paşa komutasında ki ordumuz, Rusları, beklemedikleri yerden vurmak ve şehri tekrar topraklarımıza katmak için Allahüekber Dağlarını aşarak, vurmayı planlıyorlar. Ancak ordunun büyük bir bölümünün çölden gelmesine bağlı kıyafet yetersizliği ile -30 dereceye varan dondurucu sıcaklık nedeniyle 60 bin askerimiz ne yazık ki savaşamadan donarak şehit oluyor. Bu sebeple de harekat başarısız olarak 5 Ocak 1915 tarihinde sona erdiriliyor. 

Sarıkamış gezisi kapsamında 2 şehitliğimizi ziyaret ettik. Ancak bölgede toplam 18 tane daha şehitlik mevcut. Bunlardan en çok ziyaret edilen ve en büyüğü Allahüekber Dağı Şehitliği. Tam olarak kaç şehidimizin gömülü olduğu bilinmese de bazı askerlerin adları, doğum tarihleri ve memleketleri yazıyor.   

Allahüekber Dağı Şehitliği

Diğer ziyaret ettiğimiz şehitlik ise Katerina Av Köşküne yakın mesafesinde ki Yukarı Sarıkamış Şehitliği. Yapım tarihi 1950. Ancak kaç şehidimizin gömülü olduğu bilinmiyor.

Yukarı Sarıkamış Şehitliği

Şehitliklerimiz ve Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi insanı gerçekten duygulandıran, gözyaşlarını tutmakta zorlanacağı yerler. Şehitlikler sonrası otobüs ile Kars Merkeze geri dönüyoruz. İlk durağımız ise Namık Kemal Evi.

Kars Şehir Merkezi;

Namık Kemal Evi;

Namık Kemal Evi

Burayı tur şirketleri gezi noktaları arasına illa ki koyuyorlar. Ama ne görsel, ne de başka anlamda bence ziyaret değeri olan bir yer değil. Sadece diğer gezi noktaları ile aynı yerde olması ve turlar tarafından gezi noktalarını çok göstermek için götürülen bir yer olarak düşünüyorum:) 1853-1854 yıllarında Namık Kemal'in çocukluğunun geçtiği ev. O dönemde Namık Kemal'in dedesi Kars Vali'siymiş ve babasını küçük yaşta kaybeden yazar, burada dedesi ile yaşamış. Şu an Kars Kültür Evi olarak kullanılıyor. İçerisinde de görsel anlamda bir şey yok. Sadece bahçesinde, aşıklara ait heykeller ilgi çekici.

Kars Taşköprü;

Namık Kemal Evi'nin hemen arkasında bulunan Taşköprü'nün yapım tarihi 1579. Bir dönem yıkılmış olsa da 1725 yılında yeniden aynı yerde yaptırılıyor. 

Kars Taşköprü

Araç trafiğine açık ve halen kullanılıyor. Sadece asıl gezilecek yerlerin dışında kaldığı için çok fazla dikkat çekmiyor. Ayrıca bu alanda 2 tane de tarihi hamam bulunuyor. 

Kümbet Camisi (12 Havariler Kilisesi);

12 Havariler Kilisesi

Kars Merkezdeki Camii aslında eski bir kilise ve 12 Havariler Kilisesi olarak biliniyor. Aslına bakarsanız bildiğimiz camii mimarisi ile uzaktan yakından alakası yok ve camii olduktan sonra da ilave bir yapı eklenmemiş. İlginçte bir geçmişi var. MS 937 yılında Bagratlı Krallığı döneminde  kilise olarak inşa ediliyor. Bölge 1064 yılında Müslümanların egemenliğine girince camiye çevrilip bu ismi alıyor. Sonrasında bölge Rus hakimiyetine girince bu seferde Rus Ortodoks Kilisesine çevriliyor. Hikayesi burada bitmiyor tabi:) 1918 yılında bölge tekrar Türk topraklarına katılınca yeniden camii olarak hizmet vermeye başlıyor. Ancak 1964-1971 yılları arasında müzeye çevrilip bir süre de müze olarak görev yapıyor. En son 1993 yılında yeni kararla yeniden camii oluyor:) Burası aynı zamanda Eski Kars Müzesi olarak da biliniyor. 

12 Havariler Kilisesi denmesinin sebebi ise; Hz. İsa'nın 12 havarisinin kabartma figürlerinin yapının dış cephesine işlenmiş olması. Ermeni Kiliselerinde en çok dikkat çeken özellik sanırım dış cephelerde ki kabartmalar. Diğer kiliselerde bunlara rastlamak pek mümkün değil. Bu arada havari kelimesinin anlamı; dost, yardım eden, bir dava uğruna canla başla mücadele eden anlamına geliyormuş. 

Kars Ulu Camii;

Öndeki Kümbet, Arkada ki Ulu Camii

Kümbet Caminin hemen üst tarafında ve yürüme mesafesinde. Yapım tarihi 1643. Ancak Rus işgali zamanında yakılarak tahrip ediliyor. Burası ile ilgili ne yazık ki hatırlamak istemediğimiz olaylar da meydana geliyor. 1915-1920 yılları arasında Ermeniler tarafından bu camide 286 Müslümanın yakılarak katledildiği bir çok resmi kaynakta yer alıyor. Ve bununla ilgili her yıl anma törenleri yapılıyor. Ayrıca belgeleriyle birlikte bir müze yapılması da gündemdeymiş. Camii daha sonraki yıllarda deprem nedeniyle daha da harap oluyor. 1997 yılında ise restorasyon yapılıyor ama özgün yapısını tamamen kaybediyor.

Beylerbeyi Sarayı;

Burası da Ulu Caminin hemen üstünde ve yine yürüme mesafesinde. Saray 1579 yılında Lala Mustafa Paşa tarafından yaptırılıyor. 1878 yılına kadar Sancak Konağı, 1918 yılına kadar ise Hükümet Konağı olarak kullanıldıktan sonra terk ediliyor. Saray ile ilgili çok fazla bilgiye ulaşamadım. 2017 yılında başlanan restorasyon büyük ölçüde tamamlanmış olsa da halen devam ediyor ve şu an ziyarete kapalı.

Kars Kalesi;

Kars Kalesi

Burası da diğer Doğu Anadolu şehirlerinin kaleleri gibi ihtişamlı kalelerden. Kitabesinde 1152 yılında Sultan Melik İzzet'in emri ile yaptırıldığı yazıyormuş. Ancak 1386 yılında Timur tarafından tamamen yerle bir ediliyor. Ve yaklaşık 200 yıl boyunca da böyle kalıyor. 1579 yılında ise III. Murat'ın emriyle yeniden inşa ettiriliyor. Dış surları 27 km. olup, 220 adet burç varmış. Dış surlar üzerinde de Sukapısı, Kağızman Kapısı ve Bahram Kapısı diye 3 adet kapısı var. Bunun  yanı sıra içeride bir türbe ve tarihi bir top var. Her gün 08.00-18.00 saatleri arasında ziyarete açık ve giriş ücretsiz.

Bu bölgede serbest zamanınız olursa uğranacak çok güzel çay evleri, kafeler ve restoranlar var. Özellikle bölgenin meşhur lezzetleri arasında kaz eti geliyor. Ve en bilinen kaz evlerinden birisi Kümbet Camii alt tarafında. Aynı zamanda burada caddelerin tamamında peynir, bal vb. ürünleri satan dükkanlar var. Biz alış-verişimizi Malakan Peynircilik isimli yerden yaptık. Aslında burası birçok kişi tarafından bilinen bir yermiş ama benim haberim yoktu. Türkiye'nin her yerine kargo hizmetleri var. İlginizi çekerse internet adreslerine buradan ulaşabilirsiniz. Bu arada Malakan; Rus Çarı I. Petro'nun uygulamalarına karşı çıkarak oluşturulan bir dinsel hareket, yaşam tarzı olan Molokanizm'i kabul eden insanlara deniliyormuş. Neden bu ismi vermişler bilmiyorum:)

Fethiye Camii;

Kars Fethiye Camii

Kars, 1885 yılında Rus işgalindeyken, Ruslar tarafından Baltık Mimari tarzında inşa edilen bir kilise. Orjinal adı Aleksandr Nevski Kilisesiymiş. Cumhuriyetin ilk yıllarından sonra kapalı spor salonu olarak kullanılan yapı, 1985 yılında iki minare eklenmek suretiyle camiye çevrilmiş:) Kars şehrinin en eski yapılarından biri ve turistler için popüler noktalardan biri. Benimde bölgede mimari olarak en çok beğendiğim, favori yerlerimden biri oldu.

Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi;

Öncelikle Tabya kelimesinin anlamı ile başlayalım; Bir yerin savunulması için özel olarak yapılmış ve silahlarla donatılmış yer anlamına geliyor. Kars'ta, Rus saldırılarına karşı oluşturulmuş toplam 46 adet tabya var. Ancak bunların büyük çoğunluğu harabe haldeymiş. Gelelim müzeye; 1828, 1855 ve 1877-1878 yıllarında Ruslara karşı verilen mücadelelerden, Cumhuriyetin ilanına kadar ki olayları anlatmak maksadıyla oluşturulan bir müze. Müze'nin yapıldığı bina ise 46 tabyadan biri olan Kanlı Tabya. 

Kanlı Tabya

1803 yılında yapılan tabya, 1828 yılında bir gece Rusların baskınına uğruyor ve tabyada ki tüm askerlerimiz şehit ediliyor. Bu yüzden de Kanlı Tabya ismi veriliyor. Yapıldığı günkü mimari özellikleri korunarak da günümüze kadar geliyor.  

Müze kart geçerli ve haftanın her günü 08.00-17.00 saatleri arasında ziyarete açık. İçeride temel ihtiyaçlarınız için kolaylık tesisleri var. İçeri girdiğinizde sizi ilk olarak açık ve geniş bir alan karşılıyor. Bu alanın bir kısmında; Kars'ın kurtarıcısı olarak anılan Kazım Karabekir Paşa'ya, 13 Ekim 1921 tarihinde Kars Antlaşması için Kars'a gelen Rus Generaller tarafından hediye edilen Beyaz Vagon bulunuyor.

Beyaz Vagon

Sonrasında ise 8 ana salondan oluşan Kanlı Tabya binası var. İçeride insanı çok duygulandıran salonlar var. Bunlardan birisi ise Sarıkamış Harekatı için, uygun olmayan kıyafetlerle bölgeye gönderilen askerlerimizin çarıklarını sembolize eden bölüm...

Sembolik Çarıklar

Aynı zamanda Ülkemizin ineraktif müzelerinden birisi olması nedeniyle bazı salonlarda canlandırma yapılan olaylar var. Hepsi çok gerçekçi ve insanı derinden etkiliyor.

İneraktif Salonlardan Biri

Kars'a gelirseniz mutlaka ve mutlaka uğrayın. Eğer turla giderseniz ve gezi noktaları arasında burası yoksa rehberinize ısrar edip, burayı ziyaret isteğinizi bence dile getirin.

Kars Gezi Rehberi burada bitmiyor:) Ancak şimdilik ilk bölümü burada sonlandırıyorum. Bir sonraki yazımız Ani Örenyeri ve Çıldır Gölü olacak. Daha önceki Van Gezi Rehberine buradan , İshak Paşa Sarayı ve Ağrı yazısına ise buradan ulaşabilirsiniz.

Vakit ayırıp okuyan tüm arkadaşlara şimdiden teşekkür ederim.

Yorum Gönder

31 Yorumlar

  1. Gezilecek çok yer varmış, çoğu yeri duymamıştım. Tarihi bilgiler ve detaylı tanıtım için teşekkürler. Şehitlerimizi rahmetle anıyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gez gez bitecek gibi bir şehir değil:) Her sokak, her cadde tarihi değer taşıyor.. Çok teşekkür ederim, sağolun.

      Sil
  2. Merhaba Sezgin Bey,
    Kars görmek isteyip de göremediğim yerler arasında. Tarihi zenginlikleri çok fazla olan bu serhat şehrimizi ne güzel anlatmışsınız. Emeğinize, yüreğinize sağlık. Anlattığınız her yeri fakat özellikle de Kafkas Cephesi Harp Tarihi Müzesi'ni ve şehitlikleri ziyaret etmeyi çok isterdim. Şehitlerimizi rahmetle anıyorum. Ruhları şad, mekanları cennet olsun.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Amin Sibel Hanım. Şehrin özellikle yakın tarihi birçok acı olayla dolu ve şehri gezerken bunu hissedebiliyorsunuz. İşgal devleti ve destekledikleri şehre güzel yapılar, eserler katmışlar ama izlerini farklı anlamlarda da bırakıp gitmişler ne yazık ki:( Beğenmenize sevindim, teşekkür ederim.

      Sil
  3. Interesting history background. The mansion named for someone that didn't exist, very strange. Like you said maybe there is more info on the Russian sources. Looks like you got some snow recently. Thanks for the review and have a nice week.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. This region is the coldest and snowiest place in Türkiye:) When I went, the cold was just starting and it was around -10 degrees :) Thank you Bill, have a great day:)

      Sil
  4. Cami kaç kere değişmiş öyle hocam

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hocam ben yazarken, yüzüm gözüm döndü:) Bu işler böyle sanırım, sen yaparsan o da yapar... Ya da o yaparsa sende yapıyorsun.. Ama doğru değil işte..

      Sil
  5. Güzel bir gezi olmuş :)
    Beklediğimden daha az kar olmasına şaşırdım hiç gitmedim ne yazık ki, yazılarınızı okudukça göresim geliyor yeni yerler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Havalar çok soğuktu ama kar daha yeni başlıyordu:) Bir hafta sonra haberlerde yolların kapandığını anlatan haberler vardı:) Tam zamanı olmuş gibi ziyaret tarihleri:)

      Sil
  6. Kars başkadır. Kendini insana zorla yazdırır, özletir. Elbette tren, trenler!.. Lakin bu turistik tren işi -bence- iyi olmadı. Normal tren seferleri ile ve gezginlerle normal yolcuların birarada olduğu yolculuklar yolun kendisini de sevenler, bilet alma telaşlarının tadına bayılanlar -özellikle meraklılar - için çok daha keyifliydi, dünyanın en efsane hatlarından biri olmasının tadını fazlasıyla hissettiriyordu ki tabii ki benim görüşüm bu. Bekliyoruz; merakla.... Buz tutmuş Çıldır'ı, hele bir de kış güneşinin göz hizasında olduğu hali varsa ve eğer bakıldıysa tadına sarı sazanların, farklı bir gözden gezmek ve okumak keyifli olacak yani:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle farklı bir hal almış ki tren işi, anlaşılması zor.. Bu yolculuğu yapanların abartısız söylüyorum %70'i genç ve tamamen video, foto ve bunları sosyal medyada paylaşma derdinde olan insanlar.. Sırf vagonu süslemek için bir sırt çantası malzeme getiren tik tok çular vardı:) Bizim 1,5 saatlik tren yolculuğu klasik hattı ve nasıl kepazelikler oldu anlatamam.. Gençlerin saygısızlıklarından vagonu terk edenler mi dersiniz, yeter nedir bu kepazelik diye tartışanlar mı.. İnanılır gibi değildi:) O yüzden ben turistik doğu ekspresi iyi ki olmuş, normal vatandaş biraz nefes almış diye düşünenlerdenim:)

      Çıldır Gölü bizi tipi kar yağışı ile karşıladı, detaylar bir sonraki yazıda:) Teşekkür ederim:)

      Sil
  7. İlk fotoğraftan itibaren farklı bir yer olduğunu belli ediyor. Tüm fotoğrafları inceleyerek devam ettim, hepsi mükemmel. Taş köprü, 12 Havariler kilisesi ve diğer yapılar inanılmaz etkileyici. (Bu arada "havari" kelimesini sizin öneriniz olarak yayına alacağım izninizle :) )
    Oraya kadar gitmişken kaz etini denememek olmaz. Gidilecek ne kadar çok yer var.
    Teşekkürler paylaşım için. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben teşekkür ederim güzel yorumunuz için:) Kars gerçekten çok özel bir şehir..

      Onur duyarım, burada gördüğünüz bir kelimeyi sayfanızda yayınlamanıza:) Üstelik benim en keyifle takip ettiğim yazı dizilerinden birisi için :)

      Sil
  8. Kars gezi planlarım ya da hayallerim arasına diyeyim hiç girmeyen bir şehir. Ama epey gezilip görülecek yeri varmış.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bende gidene kadar pek aklımdan geçirmemiştim. Ama gördükten sonra neden daha önce gitmemişim diye de hayıflandığım bir yer oldu:)

      Sil
  9. Doğu Expresi tam da görmek istediğim mevsimde ilerlemeye devam ediyor. Sanırım en çok Kars'ı ve Çıldır Gölü'nü görmek isterdim. Rahmetli müdür muavinimiz Karslıydı . Adam en çok masasının başında Kars kaşarı ve balı satarken geliyor gözümün önüne. Bizler de odasına alışveriş için girerdik:) Av köşkünü duymuştum. Detaylar ilginç. #avcılıkcinayettir diyelim en iyisi:)
    Sarıkamış şehitlerimiz yüreğimizdeki yangın yerimiz:( Namık Kemal'in dedesiyle 1 yıl kaldığı evin turizmcilere avantaj malzemesi oluşu garip. Beylerbeyi Sarayı'ndan hiç haberim yoktu. Ve ben de interaktif müzelerin tarihi aktarma yöntemlerinden en etkilisi olduğuna inanırım.
    Akla gelebilecek türlü detaya yer vermişsiniz. Çok doyurucu bir yazı. ''Görmüş kadar oldum,'' desem yeri. Emekleriniz için çok çok teşekkürler. Çıldır Gölü yazısında buluşmak üzere:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her yorumunuz beni daha çok motive ve mutlu ediyor, çok teşekkür ederim:) Kars'ta gittiğimiz dükkanda denediğimiz bal bugüne kadar hiç tatmadığım lezzetteydi ama fiyatları da ona göre:) Her noktası bir tarih, bir hüzün, bir değer Kars'ın... İnşallah ileride görme imkanınız olur:) Çıldır Gölü yazım biraz hayal kırıklığı olabilir ama Ani'den memnun kalacağınıza eminim:) Tekrardan teşekkür ederim, saygılarımla.

      Sil
  10. Doğu Ekspresi, en büyük hayallerimden biri desem yalan olmaz. Paylaştığınız bilgiler ve resimlerle hevesim daha da arttı. Umarım bir gün ben de gidebilirim! Teşekkürler bu güzel paylaşım için...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Daha çok gençsiniz ve gitmek için imkan mutlaka olacaktır. Doğu Ekspresi ile birleştirerek gitmek her zaman aklınızda olsun:) Ben teşekkür ederim:)

      Sil
  11. Fotoğrafları gördükçe hemen gidip gezmek istiyorum:))) Çok güzel bilgiler vermişsiniz. Özellikle şehitlikleri, Sarıkamış'ı merak ediyorum. Babam Karslı, 14 yaşında ayrılmış Kars'tan. O zamanlardan bu zamanlara değişmiştir her şey. Kaz etinin lezzetini hep anlatır babam. Kesinlikle gidip görülmesi gereken yerlerden:))) Emeğinize sağlık her bir detay için:)))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Tam mevsimi, keşke imkan olsa ve gitseniz.. Eminim Babanız da size anlatmıştır burası işle ilgili hatırladıklarını ve anılarını:) Çok değişen bir şey olduğunu sanmıyorum ama tabi yaşayanlara, geçmişini bilenlere sormak lazım:) Teşekkür ederim.

      Sil
  12. As always, I enjoyed reading about the interesting history.

    I'd love to visit Kars given the opportunity.

    YanıtlaSil
  13. Okuyacağım ilk fırsatta:) Teşekkür ederim:)

    YanıtlaSil
  14. Gezmiş kadar oldum. Çok teşekkürler. Bilet bulamadığımız için ne yazık ki Doğu Ekspresi ile Kars bize şu anda hayal. Pulmanda yer var ama o kadar saat yol pulmanda çekilmez ne yazık ki. İnşallah bir gün gidebiliriz. Emeklerinize sağlık:)
    Bu arada mail abonelik butonu eklerseniz daha rahat takip edebiliriz:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Beğenmenize sevindim, ben teşekkür ederim:) Turlar haricinde bu dönem bilet bulmak gerçekten çok zor.. Mail aboneliğini bir dönem yaptım ama kullananlar bütün yazının maile geldiğini, oradan okuduklarını söylediler:) Sonrasında detayını araştırmadan kullanmayı bıraktım.. Siz yazınca tekrar bakayım dedim ve feedburnerın artık desteklemediği gibi yazılar ile karşılaştım. Farklı bir şey bulursam önerinizi dinleyip ekleyeceğim:)

      Sil
  15. Kars'ta 5 yıl yaşamış biri olarak,detayları atlamamanızı çok beğendim. Yıllar sonra tekrar gidesim geldi. Tahmin ediyorum hala güzeldir....

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öncesini bilmiyorum ama ikinci kez gidilip, ziyaret edilecek farklı ve güzel bir şehir 🙏☺️

      Sil
  16. Çok güzel yazı olmuş. Elinize sağlık. Fakat oralara gittiğimizde nerelerde yemek yiyebileceğimizi ve bu yerlerin de resimlerini ekleseniz çok daha güzel olurdu diye düşünüyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Turla katıldığım gezilerde yemek üzerine çok tavsiye veremiyorum. Tercih daha çok tur rehberinin seçimi olunca, gidilen şehrin en iyi yerleri olmayabiliyor. O yüzden bende pek öneri vermiyorum 🙏

      Sil